Nog steeds doubleert ongeveer een op de vijf kleuters in Nederland. Zij hebben moeite met schoolse vaardigheden die nodig zijn voor taal en rekenen in groep 3, vertonen minder doorzettingsvermogen, een slechtere werkhouding en zijn minder sociaal vaardig. Hoewel kleuterbouwverlenging bedoeld is om deze vaardigheden te stimuleren, haalt een deel van deze kinderen ook met een extra jaar kleuteren hun achterstand niet in. Uit onderzoek weten we dat ondersteuning thuis van groot belang is. En dat begint al bij de start in groep 1. In dit onderzoek hebben wij aan de ouders van 145 beginnende kleuters gevraagd hoe hun kind de overgang naar groep 1 heeft ervaren. Daarnaast vroegen we of ouders hun kind thuis een educatieve leeromgeving bieden, door bijvoorbeeld duidelijke regels te stellen en te handhaven, door thuis aandacht te besteden aan tellen, lezen en schrijven en door met hun kind te praten over hun inzet op school.
Bijna de helft van de kinderen (40%) vond de eerste twee weken op school moeilijk. Meer dan de helft keek echter wel uit naar de start in groep 1. Als ouders thuis een educatieve leeromgeving creëerden, keken de kinderen meer uit naar het starten op school en hadden ze het in het begin ook meer naar hun zin. Deze kinderen gingen minder moe naar school, kwamen enthousiaster thuis na een schooldagen werden vaker aardig gevonden door medeleerlingen.
Speelden die ouders schooltje thuis? Nee, het feit dat zij duidelijke regels hanteerden bleek wel een belangrijke factor. Wellicht is de overgang naar groep 1, waar kinderen ook nieuwe regels moeten leren, dus gemakkelijker voor kinderen die gewend zijn aan regels thuis. Daarnaast liggen kinderen die zich aan regels houden vaak beter in de groep en worden ze aardiger gevonden dan kinderen die regelmatig grenzen opzoeken.
Onze bevindingen sluiten aan bij eerder onderzoek van Walker en MacPhee (2011) en Pianta en Kraft-Sayre (2003), dat laat zien dat de thuisomgeving van het kind van belang is voor schoolrijpheid en dat een succesvolle afstemming tussen ouders en school belangrijk is. Het bieden van een educatieve leeromgeving thuis lijkt de overstap naar school te vergemakkelijken. Leerkrachten zouden ouders daarom bij een kennismakingsgesprek met school kunnen adviseren om thuis regels te stellen en te handhaven, thuis te oefenen met tellen, lezen en schrijven en met kinderen te praten over hun inzet op school. Door ouders te betrekken bij de onderwerpen die op school behandeld worden en de regels die worden gesteld, kunnen ouders hier bij aansluiten.
Dit onderzoek is een deelstudie van het Kijk op Kleuters onderzoek van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Hierin wordt onderzocht hoe kenmerken van de thuisomgeving, de ouders en het kind in samenspel met de school bepalen hoe kinderen hun eerste schooljaar ervaren en hoe zij zich ontwikkelen.
Eva D. Mutsaers MSc & dr. Rianne Kok zijn werkzaam bij Pedagogische Wetenschappen aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.
Pianta, R. C., & Kraft-Sayre, M. (2003). Successful Kindergarten Transition. Your guide to connecting children, families, & schools. Baltimore, MD: Paul H. Brookes Publishing
Walker, A. K., & MacPhee, D. (2011). How home gets to school: Parental control strategies predict children’s school readiness. Early Childhood Research Quarterly, 26, 355-364. doi:10.1016/j.ecresq.2011.02.001
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
