Interview

Drie vragen aan Kelly Meusen

Zelfregulatievaardigheden, dat is een mond vol.

‘Het gaat om vaardigheden die je nodig hebt om het eigen leerproces te sturen, bijvoorbeeld om voorkennis te activeren, leerdoelen te stellen, te plannen, een strategie te maken en aan te passen, maar ook om te reflecteren op hoe je werkt, om je af te vragen: kom ik zo bij mijn doel? Vaak komen in het basisonderwijs zulke vaardigheden alleen impliciet aan de orde, terwijl er in het voortgezet onderwijs een groot beroep op wordt gedaan. Wij hebben gekeken of je deze vaardigheden in groep 8 kunt aanleren en of ze vervolgens behouden blijven in het eerste jaar van de middelbare school.’

En?

‘Onze interventie onder 695 leerlingen had een positief effect op de zelfregulatievaardigheden en óók op de intrinsieke motivatie. Leerlingen sturen dus niet alleen hun eigen leerproces beter, ze hebben ook meer zin in leren. We gaven de leerlingen enkele schrijfopdrachten waarvoor ze samen met de leerkracht  onder meer inhoudelijke en vormtechnische criteria bedachten en deels zelf de beoordelingen deden. De leerkracht gaf feedback en vroeg hun bijvoorbeeld wat hun doel was en hoe ze dat wilden bereiken. De vaardigheden die leerlingen zich zo eigen maakten, waren in ieder geval na de zomervakantie en later in het eerste jaar van de middelbare school nog aanwezig.’

Een succes dus?

‘Gewoonlijk neemt de leerlingmotivatie en -zelfregulatie in het voortgezet onderwijs in de loop der jaren af. Nu was dit in het eerste jaar niet zo. Het zou kunnen dat onze interventie langer effect heeft, dat weten we nog niet. Wellicht is het interessant om al veel eerder in het basisonderwijs met het aanleren van specifieke leervaardigheden te beginnen. Misschien blijven leerlingen dan langer gemotiveerd op de middelbare school.’

Dit interview verscheen in Didactief, oktober 2015.