Recensies

Dichter bij de dood

In Doodgewoon staat ze stil bij alle mogelijke aspecten van de dood: het gemis, de rituelen, de vele vragen zonder antwoorden, maar ook zelfdoding, hospice en miskraam.

Haar poëtische middelen zijn relatief sober. Ze gebruikt geen al te grote woorden en nauwelijks beeldspraak. Wel veel eindrijm en herhaling. Daarmee doen haar gedichten geregeld denken aan liedjes. In ‘Zeemansgraf’ klinkt onmiskenbaar ‘De Noordzee’ van Boudewijn de Groot door. Of dat bewust of onbewust is, is onduidelijk, maar in ‘Nog niet’ is de reminiscentie aan ‘Jonge sla’ van Rutger Kopland onmiskenbaar: ‘Dode opa’s, dode oma’s,/ dode dieren kan ik aan./ Maar een meisje uit groep zeven/ hoort nog lang niet dood te gaan.’

Soms is de rijmdwang te sterk en ben je blij dat je even kunt uitrusten bij een enkel rijmloos gedicht. Maar dat rijm zorgt tegelijk ook voor soepele zinnen die een stroef thema als de dood verteerbaar maken. De kinderblik zorgt bovendien voor lucht en humor. Bijvoorbeeld het gedicht waarin een kind opsomt wat er na de dood van de poes Minoes allemaal niet gaat komen (‘Geen kat die uit jouw bakje eet’), waarna er in plaats van de verwachte slotregel over de onvervangbare Minoes doodleuk staat: ‘Als jij dood bent, poes Minoes,/ dan mogen we een puppy!’

Met haar ongecompliceerde verzen brengt Westera ons dichter bij de dood en maakt ze een loodzwaar thema bespreekbaar. De bundel is bovendien prachtig uitgegeven. Bij elk gedicht maakte Sylvia Weve een paginavullende kleurenillustratie (waarbij die op de voorkant van het boek nu net niet de mooiste is). Soms ingetogen en dromerig, soms juist van het papier spattend. Heel fraai is bijvoorbeeld oma’s jas, waarbij Weve een vingerafdruk weet te verpakken als bontjas. Doordat pagina’s soms half afgesneden zijn, lopen illustraties in elkaar over en dat levert verrassende verbindingen op.

Doodgewoon is genomineerd voor de Woutertje Pieterse Prijs 2015 die op 11 april wordt uitgereikt. Het zou zonder meer een verdiende winnaar zijn. 

Bette Westera, Doodgewoon. Met illustraties van Sylvia Weve. Vanaf 8 jaar. Haarlem: Gottmer, 2014. € 19.95.