Onderzoek

Better prepare

Tekst Monique Marreveld
Gepubliceerd op 10-03-2017 Gewijzigd op 10-03-2017
Beeld Human Touch Photography
Ralf Maslowski doet onderzoek naar werkdruk in opdracht van het protestant-christelijk basisonderwijs in Smallingerland. Zijn voorlopige conclusies geven aanleiding de organisatie op andere scholen onder de loep te nemen.

‘Werkdruk is natuurlijk een breed begrip. Als leraren dat woord gebruiken, gaat het meestal niet over het lesgeven zelf, maar meer over alle zaken eromheen. Dat kunnen kleine extra taken zijn of eisen die van buitenaf aan scholen en leraren worden gesteld. We horen vaak dat leraren het opstellen van groeps- of handelingsplannen als belastend ervaren. Soms ook omdat die consequenties hebben voor wat je in de klas moet doen: meer differentiëren en meer alert zijn, beter in de gaten houden hoe het met leerlingen gaat. Toch zorgen scholen dat ze die plannen op orde hebben, want dat is waar de inspecteur naar kijkt als hij langs komt.’

Beleefde werkdruk

‘De beleefde werkdruk is de laatste jaren toegenomen. Dat kan er mee te maken hebben dat de autonomie van leraren is afgenomen. Hoe scholen en leraren hun onderwijs moeten organiseren en aan welke onderwijskundige eisen ze moeten voldoen, wordt steeds vaker gespecificeerd. Maar in het onderzoek hebben we tot nu toe niet kunnen aantonen dat leraren die wat meer autonomie ervaren, minder last hebben van werkdruk.’

‘Je kunt je ook afvragen of werkdruk alleen gaat over taken en de tijd die je hebt om ze uit te voeren of ook over subjectieve beleving: de zorgen die je maakt, de dingen die je niet helemaal begrijpt. Dat zijn mijns inziens ook oorzaken van beleefde werkdruk.’

5,5 uur nakijken

‘We hebben de werkdruk onderzocht in “gemiddelde” weken en zijn wel een beetje geschrokken; dit waren nog niet eens de piekmomenten die elk schooljaar kent. Leraren waren vrij veel tijd kwijt aan overleg, en dan met name de parttimers. Overleg met duo-leerkrachten maar ook algemeen overleg kost veel tijd. Ook leerlingenwerk nakijken kostte veel tijd, dat verschilt in bovenbouw en onderbouw nog wel maar kwam gemiddeld toch op een behoorlijk aantal uren per week. Sommige leraren besteden 5,5 uur per week aan het nakijken van allerlei leerlingenwerk.’

 

Ralf Maslowski is onderwijsonderzoeker aan de Rijksuniversiteit Groningen. Luister naar een interview met hem over het onderzoek dat uitgevoerd wordt naar vermindering van administratieve last en werkdruk binnen PCBO Smallingerland.

Click here to revoke the Cookie consent