Kan instructie over begrijpend lezen beter en hoe dan wel? Het GION onderzocht afgelopen schooljaar de effecten van een professionaliseringstraject voor leerkrachten van de groepen 4 t/m 8 . Juist vereende kracht blijkt te werken: door in workshops, teamvergaderingen en via coaching in de klas aandacht te besteden aan bewezen effectieve aanpakken, werd winst geboekt.
Jezelf aansturen door het stellen van vragen, het gebruiken van schema’s bij informatieve teksten, expliciete woordenschatinstructie, hardop-denkend voordoen en coöperatief leren, dat zijn thema’s die de leerkrachten samen bespraken tijdens vijf workshops. Na elke workshop maakten schoolteams afspraken over hoe ze de handreikingen die ze net gekregen hadden, wilden toepassen in hun lessen. Vervolgens observeerde de intern begeleider of directeur bij iedereen een les en coachte de leerkracht ook bij de toepassing.
Het GION onderzocht in hoeverre leerkrachten op vijf basisscholen die meededen hun instructie veranderden en of de uitkomsten bij leerlingen verschilden van die op vier controlescholen. Leerkrachten raakten zeer gemotiveerd en de combinatie van externe workshops en ondersteuning binnen de school zorgde voor een goede borging. Uit lesobservaties bleek dat zij in hun begrijpend lees- en geschiedenislessen meer instructie gingen geven over leesstrategieën zoals jezelf vragen stellen, het gebruiken van schema’s en samenwerken en vaker hardop denkend hun aanpak voordeden (‘modelen’). In geschiedenislessen besteedden zij ook meer aandacht aan het ophelderen van onduidelijke woorden of zinnen. Het project bracht ook veranderingen teweeg bij leerlingen: deze bleken zichzelf tijdens het lezen van een tekst meer vragen en lastigere vragen te stellen dan de leerlingen in controlescholen. Daarnaast presteerden sommige groepen beter op de Cito lvs-toetsen dan leerlingen in controlescholen.
Dit artikel verscheen in Didactief, januari/februari 2016.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
