Interview

‘Bèta staat ook voor de wereld verbeteren’

Konden de bedenkers van het Technasium vijftien jaar geleden bevroeden dat technologie zo’n enorme vlucht zou nemen?

Ria: ‘Meer keuzemogelijkheden voor havo- en vwoleerlingen met aanleg voor bètatechnische vakken was de insteek van de ouders die het Technasium aan de keukentafel bedachten. Inmiddels voorzien we met omgevingsgericht, levensecht projectonderwijs gericht op Onderzoek & Ontwerpen (O&O) binnen havo/vwo niet alleen in een onderwijsbehoefte, maar ook in een maatschappelijke behoefte.’

Had je zelf als kind op een Technasium willen zitten? 

Perry: ‘Ik had graag levensecht projectonderwijs met veel keuzevrijheid willen hebben. Dat je op het Technasium verschillende vakinhouden combineert  en niet alleen denkt binnen de eigen vakkaders, vind ik een grote meerwaarde. Het zorgt voor nieuwsgierigheid en afwisseling, en je kunt er meer je eigen ei en sterke kanten in kwijt.’ 

Ria: ‘Ja, het mooie van het Technasium is dat het onderwijs aansluit bij de persoonlijke belangstelling, de échte wereld en zich op de toekomst richt.’

Inmiddels zijn er 94 technasia in Nederland. Steeds meer scholen willen zich op die manier profileren met bèta en techniek. Hoe verklaar je de groei?

Ria: ‘Het concept heeft zich bewezen. Het motiveert leerlingen en stimuleert multidisciplinair samenwerken, gepersonaliseerd leren en competentieontwikkeling.
Docenten coachen leerlingen bij samenwerken, zelfsturing, communicatief zijn. Ze
stimuleren ze om met bèta en techniek creatief aan de slag te gaan voor opdrachtgevers.’

Perry: ‘De negatieve beeldvorming, “techniek is voor nerds”, is veranderd. Techsatire zoals The Big Bang Theory en Black Mirror leveren daarin een positieve bijdrage. Tegenwoordig staat bèta ook voor sociale doelen, de wereld verbeteren, ondernemerschap. De psychologische kant van techniek wordt steeds belangrijker. Een mooi ontwerp van een auto is niet meer genoeg, ook over de ethische impact van het product moet worden nagedacht.’

Een blik in de glazen bol. Waar staat het onderwijs over pakweg vijftien jaar?

Perry: ‘Ik verwacht dat de grenzen tussen school en opdrachtgevers - bedrijven, universiteiten en culturele instellingen - verder vervagen. De multidisciplinaire samenwerking met de buitenwereld wordt nóg flexibeler. Je krijgt hybride docenten die op school, de universiteit en in bedrijven werken. Ik merk nu al dat universiteiten challenges met bijvoorbeeld zelfrijdende robotauto’s, steeds vaker koppelen aan het curriculum. Bedrijven zullen meer profiteren van de samenwerking. Ze hebben de eerste keus in het opsporen van talent.’ 

Ria: ‘Het Technasium sorteert al voor op de ontwikkelingen die Perry schetst. Technasiumleerlingen doen het uitstekend in zo’n leeromgeving, dat blijft in het loger onderwijs niet onopgemerkt. In het primair onderwijs zijn wetenschap en techniek structureel onderdeel van het curriculum. Een concept als Kubusschool loopt hier al op vooruit. Ik verwacht dat alle middelbare scholen over vijftien jaar vakoverstijgend en omgevingsgericht projectonderwijs aanbieden. Voor technasia is het cruciaal dat ze hun voorbeeldfunctie blijven benutten door kennisontwikkeling en kennisdeling in de technasiumnetwerken én door samenwerking met bedrijven en het hoger onderwijs in de regio. En last but not least: duurzaam denken en handelen is ingebed in het technasiumonderwijs. Dat belooft een betekenisvolle toekomst.’

Ria Sluiter is sinds 2017 directeur van Stichting Technasium. Ze was docent biologie, lerarenopleider, onderwijsbestuurder en onderwijsadviseur. Ria is medeoprichter van ‘Leraren met Lef ’ en toezichthouder bij verschillende  onderwijsstichtingen.

Perry den Brok is hoogleraar en voorzitter van de groep onderwijs en leerwetenschappen aan de Wageningen University & Research. Als leidinggevende, opleider en onderzoeker is Perry betrokken bij onderwijsinnovatie in het voortgezet en hoger onderwijs.

Dit artikel verscheen in de special Technasium bij Didactief, maart 2019.