Goed idee? Start een pilot
Experimenteren is belangrijk, ook als het mislukt. Falen mag, daar leer je van. Wil je iets nieuws met de klas doen of veranderen in de schoolorganisatie, start eerst een pilot. Een pilot is een veilige, niet bedreigende manier om iets uit te proberen. Soms groeit het uit, soms sterft het af. Belangrijk is dat je gedurende de pilot de 'waarom-vraag' blijft stellen. Waarom doen we de dingen zoals we ze doen? Waarom willen we vernieuwen of veranderen?
2. Stel je kwetsbaar op
Onderwijsvernieuwing is spannend, een sprong in het diepe. Realiseer je dat je niet de enige bent die misschien onzeker is over een nieuwe werkwijze of aanpak. Iedereen, leerkracht, schoolleider, bestuurder, ontdekt gaandeweg de volgende stap in het proces. Onzekerheid geeft juist ook ruimte aan ideeën. Je kunt met je team samen optrekken in het vormgeven van de onderwijsvernieuwing.
3. Luister naar de (veranderende) behoeften van de leerling
Reageer op wat kinderen bezighoudt. Komt een leerling binnen met een kom kikkervisjes, dan kun je in je les aansluiten bij wat het kind op dat moment (kikkervisjes) interesseert. Dat geldt ook voor maatschappelijke thema's, zoals de aanslagen in Parijs in 2015 of vluchtelingenkinderen in de klas. Wat doe je met angst, verdriet en boosheid in de klas? Eerst luisteren en daarna het gesprek voeren: Hoe kunnen we zelf de wereld een beetje helpen te verbeteren? Richt bijvoorbeeld een wensenbureau in waar leraren, leerlingen en ouders wensen kunnen indienen om die samen met anderen te realiseren. Laat leerlingen denken in kansen en geef als leraar het goede voorbeeld.
4. Houd de maatschappelijke opdracht simpel
Op de website en/of in de schoolgids staat soms een complex, niet concreet verhaal bij wat je maatschappelijke opdracht is als school. Daarmee wordt het uitvoeren ervan niet eenvoudiger. Formuleer de maatschappelijke opdracht van de school daarom niet te ingewikkeld. Gebruik bijvoorbeeld de woorden van een kind. Maak er een poster van en hang die aan de muur, zichtbaar voor iedereen. Of vraag een collega hoe hij of zij bijdraagt aan de maatschappelijke opdracht. Dan ontstaat een gesprek over de visie en wat je daarmee precies bedoelt.
5. Laat ouders meedenken
Ouderbetrokkenheid en het inzetten van talenten gaan vaak samen. Als je ouders een rol wilt geven, realiseer je dan wat het doel is. Zet de ouder niet als hulpje in, maar als 'meedenker'. Dan kunnen ouders echt bijdragen aan de schoolontwikkeling. Ze kunnen bijvoorbeeld gastlessen geven. Je kunt ouders verantwoordelijk maken voor het inzetten van talenten van andere ouders, zoals het realiseren van een website, het verbouwen van de school en het maken van een bedrijfsruimte voor ouders die zzp'er zijn. Betrek ouders ook bij visievorming. Vorm een klankbordgroep van ouders en bouwcoördinatoren om onderwijsconceptverandering te monitoren. Kortom, ga vooral de dialoog aan en durf te veranderen!
*De debatreeks 'Samen leiding geven aan schoolontwikkeling' is een initiatief van het expertisecentrum voor het primair onderwijs Arbeidsmarktplatform PO, Arbeidsmarkt & Opleidingsfonds voor het voortgezet onderwijs Voion en debatcentrum De Balie in Amsterdam. Op 24 mei is het slotdebat.
Dit artikel is onderdeel van de Didactief-special Schoolontwikkeling (april 2016). Deze special is gemaakt in opdracht en met financiële bijdrage van het Arbeidsmarktplatform PO.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
