3000 euro netto per maand

En huiswerk? Niemand doet dat toch. De anderen verpesten haar leren. En ze heeft natuurlijk ook gewoon nog een leven naast school, sociale verplichtingen, vrienden, vriendinnen, het gezin. Hoe krijgen we Amber zover dat zij eens naar zichzelf gaat kijken?

Ons systeem beschermt zwakke leraren
En toch krijgt Amber iedere maand een mooi salaris op haar bankrekening gestort. Ons selectiesysteem beschermt zwakke leraren. Komt een leerling niet aan leren toe, dan stroomt hij af of doubleert, terwijl de zwakke leraar buiten schot blijft. In het VO werken we met behoorlijk homogene groepen. In zo'n groep kan 50% prima mee, 25% kan meer, 25% heeft er moeite mee*. Voor de laatste twee groepen is de leraar nodig, de eerste groep bedien je door hem aan het werk te houden.

Zullen we eens afspreken dat kinderen zich niet mogen vervelen in de les? Je bedient je leerlingen met uitdagende opdrachten; kinderen komen naar school om te leren, echt, zij willen later ook een huis en een auto en iedereen snapt dat een succesvolle schoolloopbaan een handige opstap is. We ontwerpen onderwijs met open eindes zodat niet jij hoeft te differentiëren, maar leerlingen automatisch op hun eigen niveau functioneren. Onderwijs zonder toetsing, maar met waardering.

Onze zorg
Zullen we eens afspreken dat bijvoorbeeld een havoleerling een havoniveau heeft en het dan onze zorg maken dat hij dat niveau toont? We gaan niet toetsen om uiteindelijk te bepalen of een kind over mag, nee, we gaan toetsen om zicht te krijgen op wat het kan, zodat we met die leerling kunnen uitstippelen hoe hij zich verder kan ontwikkelen. Ons vak is leraar, wij organiseren leren juist voor leerlingen die daar moeite mee hebben.

Zullen we kinderen aan het begin van het schooljaar vertellen dat ze overgaan? Voor alle vakken noteren we alvast die 6 en tijdens het jaar ontwikkelen ze zich naar het gewenste niveau. Kinderen mogen zich vaak meten met elkaar, met de stof, we toetsen vaak, maar de resultaten van die toetsen geven kinderen nergens recht op (ze zijn toch al over), ze geven informatie. De leraar kijkt of zijn onderwijs werkt, de leerling kijkt of ie genoeg leert.
Formatief toetsen is informatie verzamelen opdat een leerling zijn ideale vorm vindt.
Amber moet aan de bak. We geven haar een 6 en gaan ervoor zorgen dat zij die haalt.

* Percentages volstrekt uit de lucht gegrepen; iedere verdeling werkt.

Michel Pijpers, leraar Nederlands en drama en onderwijsontwikkelaar havo op het Odulphuslyceum in Tilburg.

Deze column verscheen eerder in Toets!