Juffrouw Ans – nee, geen juf, maar juffrouw – was de eerste leerkracht van mijn kinderen. Denk gepermanente krulletjes, trui, zwarte rok, huidkleurige panty's en stevige stappers. Rond de zestig jaar. Een vrouw waarvan je als ouder bij de eerste aanblik denkt: gaat díe mijn kind lesgeven? En waarvan je achteraf God op je blote knieën dankt dat jouw kinderen bij haar in de klas mochten.
'We letten altijd op of leerkrachten op tijd beginnen', vertelden de inspecteurs. Onderwijstijd efficiënt besteden is een van de punten op het beoordelingsformulier. Ai, dacht ik toen. Bij Ans begon de les altijd tien minuten later dan in de andere klassen, omdat iedereen bij binnenkomst haar zoveel te vertellen had. Vaak werd het openingslied gezongen terwijl er nog zo'n stuk of acht ouders in het lokaal waren. In de kring mochten kinderen altijd uitgebreid vertellen over hun belevenissen, waarbij er steevast vier kleuters bij Ans op schoot zaten. Efficiënt? Misschien niet, maar wel een prettig en veilig begin van een lange schooldag.
De inspecteurs vertelden ook altijd op de inrichting van het lokaal te letten. Of er in de kleuterklas bijvoorbeeld in hoeken wordt gewerkt. Zeker wel! Juffrouw Ans beheerste de wonderlijke kunst om in een vierkant lokaal minstens twaalf hoeken in te richten. Onnavolgbaar voor de ouders – en vast ook voor inspecteurs – maar de kinderen wisten er soepel hun weg in te vinden. 'Meer opslagplek dan uitdagende leeromgeving', noteerde een inspecteur tijdens mijn meeloopdag. Ik dacht: dan had je eens bij Ans moeten kijken. Daar puilden alle laatjes en kasten uit en ook op alle planken en plekjes was les- en knutselmateriaal te vinden. Want waarom iets weggooien dat je misschien ooit nog kunt gebruiken? was Ans' adagium. En met zo'n veertig jaar leservaring kun je behoorlijk veel spullen vergaren. Zelfs de vensterbanken stonden tjokvol, met planten, lijmpotten, kwasten, vers gekleide producten.
Een groepsplan? Lesplannen? Dat was niet echt Ans' ding. Ze hield op haar eigen manier wel een leerlingenadministratie bij, maar de meeste kennis zat gewoonweg in haar hoofd. Maar ja, laat dat maar eens zien aan de inspecteur.
Ondanks de chaos en het ogenschijnlijk gebrek aan planning bestierde juffrouw Ans de klas als een generaal. Alle leerlingen en ouders incluis, van asielzoeker tot en met hoogleraar, droegen haar op handen. Ze differentieerde misschien niet volgens het boekje, maar kende wel de eigenaardigheden en talenten van ieder kind.
Afgelopen kerstvakantie ging mijn zoon met drie vrienden – inmiddels allen student – nog eens op bezoek bij juffrouw Ans. Herinneringen ophalen, maar vooral ook een eerbetoon aan de vrouw die hun schoolloopbaan zo mild en warm had laten beginnen. Hoe zei een van mijn inspecteurs het ook weer, een professor citerend: 'Als een leerling alles kwijt is wat afvraagbaar en toetsbaar is, wat het dan nog overhoudt toont de kwaliteit van je onderwijs.'
Die kwaliteit van onderwijs belichaamde juffrouw Ans. Die dus alles deed wat de inspectie verboden had.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
