Beste Leesomgeving

Een druilerige decemberochtend. Bij de conciërges van het Mundus College, een school voor praktijkonderwijs en vmbo, met een a.s.s.-afdeling voor leerlingen met ernstige gedrags- en psychiatrische problemen en een internationale schakelklas, druppelen bezoekers binnen. Soms letterlijk zoals Joke Boonstra, mediathecaris uit Groningen die na een urenlange droge, warme treinreis op de laatste honderden meters tussen metrostation en school alsnog is natgeregend. Aan haar de taak als juryvoorzitter om zo direct de prijs uit te reiken voor de Beste Leesomgeving 2015. De prijs van Stichting Lezen en Passionate Bulkboek, die ze zelf vorig jaar in de wacht sleepte met de mediatheek van CSG Augustinus in Groningen.

De Prijs voor de Beste Leesomgeving maakt onderdeel uit van het landelijke leesbevorderingsproject De Jonge Jury en wordt dit jaar voor de vierde keer uitgereikt. Met deze prijs wordt aandacht gevraagd voor het belang van een goede leesomgeving op middelbare scholen. Volgens de initiatiefnemers bewijst een school die aandacht besteedt aan 'een leesomgeving die smaakvol en comfortabel is ingericht met een actuele en zorgvuldig samengestelde collectie dat zij lezen van belang acht.' De mediatheken die kans willen maken op de plaquette en het boekenpakket ter waarde van 1.000 euro van NBD Biblion moeten genomineerd worden door leerlingen.

In de mediatheek van het Mundus College wacht een bont gezelschap, van de initiatiefnemers van de prijs tot vertegenwoordigers van de onderwijspers. Ook een select groepje leerlingen is uit de lessen opgetrommeld. Er is tegen alle huisregels in koffie, limonade en slagroomtaart. In een emmer staan grote boeketten. En er loopt een heuse schrijver van jeugdboeken in het wild rond: Lidia Rood. In haar kenmerkende paarse tuinbroek knoopt ze gesprekken aan met de leerlingen, veelal met internationale roots.

En dan is het moment van de prijsuitreiking aangebroken. 'Ik ben gisteren pas gevraagd om hier te zijn,' verklapt Lidia Rood als excuus voor het voorlezen van haar speech van haar mobieltje. Dat blijkt nog een hels karwei, het scherm gaat regelmatig op zwart. En dan moet ze ook nog een binnenkomend telefoontje van haar kind wegdrukken. Na de schrijver neemt de inmiddels opgedroogde juryvoorzitter het woord. Er blijken nog drie kandidaten voor de prijs in de race te zijn. Als tenslotte Monique Castenmiller, mediathecaris van het Mundus College de bloemen, plaquette en cheque in ontvangst mag nemen voor 'de intieme, prettige omgeving in combinatie met een grote collectie boeken' zijn de leerlingen oprecht blij verrast. Glunderend van trots feliciteren ze hun winnende mediathecaris, die op haar beurt de bal terugkaatst: 'Nee, jullie bedankt voor de nominatie! Het is vooral jullie prijs hoor!' Later aan de koffie en taart zegt ze: 'Ondanks alle toeters en bellen hadden ze vanmorgen nog geen idee dat wij de winnende leesomgeving zouden kunnen zijn... Ze kunnen zo oprecht naïef zijn.' En de leerlingen lopen met haar weg: 'Als ik iets niet weet, helpt juf me. Ze kent heel veel leuke boeken.'

Als rasechte Amsterdamse heeft Monique Castenmiller het hart op de tong. Met de bloemen, cheque en plaquette in haar handen brengt ze het nieuws dat de mediatheek ondanks het lovende juryrapport binnenkort op de schop gaat. 'Er komen na de verbouwing onder andere meer eigentijdse werkplekken voor bloggers en vloggers.' Uiteraard blijft de prijs welkom, maar ze heeft bedankt voor het door NBD Biblion vastgestelde prijzenpakket van jeugd- en young adultboeken. 'Die titels zijn veel te moeilijk voor onze leerlingen.' Op de school zitten veel jongeren met een internationale achtergrond en nieuwkomers uit verschillende landen over de hele wereld. En dus mag ze in het voorjaar zelf met een groepje leerlingen voor duizend euro aan boeken komen uitzoeken in het immense boekendepot van NDB Biblion. 'Ik neem dan alleen jongens mee,' zegt ze. 'Nee, niet om de boeken te tillen. Maar in de mediatheek werken allemaal vrouwen van middelbare leeftijd. Boeken uitzoeken voor meisjes dat kunnen we nog wel, maar voor jongens is dat een ander verhaal.'

Terwijl de gasten nog napraten en de leerlingen vertrekken naar de lessen begint Monique Castenmiller met het opruimen van haar mediatheek. Na de pauze staat een eerste leesles op de agenda voor een groep vluchtelingkinderen die vanmorgen op het Mundus College zijn gearriveerd uit een asielzoekerscentrum. Ze veegt nog even snel geknoeide slagroomresten van een kussen. 'Gelukkig hebben we hier op school ook een afdeling verzorging. Alle kussens uit de leeshoek gaan twee keer per jaar in de was.'

Peter de Brock is eindredacteur van Didactief.