De opvoeding van een puppie

In het kynologisch jargon heet dit socialisatie. Mensenkinderen worden opgevoed, puppies worden gesocialiseerd. Er zijn veel overeenkomsten tussen beide processen.

Zo is er ook voor puppies al opvoedingsondersteuning voorhanden. In mijn geval werd deze – gratis – verzorgd door de dierenarts, die zowel de medische als de sociale aspecten van de opvoeding belichtte. En natuurlijk is er veel literatuur over de opvoeding van puppies, haast evenveel als voor mensenkinderen. De tegenstrijdigheid in de adviezen is wel groot. De ene auteur laat je het puppie oppakken als dit in de kamer plast, de andere verbiedt dit ten stelligste en moedigt je aan hard te schreeuwen. De echte problemen worden in de opvoedingsliteratuur voor zowel hondjes als mensjes vaak onder het karpet geveegd. Als uw hondje iets doet dat niet mag, laat het dan schrikken door onverwacht hard in de handen te klappen, luidt het advies. Geen puppie echter dat zich daar een bal van aantrekt. Puppiebezitters gaan dus toch maar over tot het in het nekvel grijpen of tot een tik met het regionale dagblad, als alle aanbevelingen hebben gefaald. Sommige socialisatiemethoden bij puppies zijn gebaseerd op het principe van beloning. Als het beestje doet wat de baas wil, krijgt het een snoepje. Dit werkt inderdaad vrij goed, maar het leidt wel tot een intensivering van de toch al ruim bemeten poepacties van de pup, hetgeen niet onverdeeld tot vreugde stemt. Puppies gaan ook naar school. Haast iedere pup volgt tegenwoordig samen met bazin of baas wel drie of vier puppietrainingen, met zowel aandacht voor de cognitieve als voor de sociale ontwikkeling. Vaak leiden de trainingen tevens tot een structurele verbetering in het gedrag van de baasjes.

Er is één belangrijk verschil tussen de socialisatie van de pup en die van het mensenkind. De opvoeding van het mensenkind gaat ervan uit dat dit ene mensenkind het centrum van de wereld is en dat het hele gezinsleven ten dienste wordt gesteld van dít kind. De socialisatie van de pup gaat ervan uit, dat deze moet leren dat de baas centraal staat, dat de pup zich moet voegen naar de baas, en dat de pup vooral niet de kans mag krijgen zelf voor baas te spelen. Dat lukt lang niet altijd, want puppies hebben een enorm repertoire aan onderhandelingstactieken, maar vaak werkt het wel. Het gedrag van honden in mijn wijk is dankzij alle voor de puppiesocialisatie ingezette instrumenten enorm verbeterd. Dat kunnen we van de mensenkindertjes in onze wijk helaas nog niet zeggen.

Er is dus misschien iets voor te zeggen om bij de opvoeding van mensenkinderen eens te kijken wat je kunt leren van de socialisatie van puppies. Al was het alleen maar het leren rekening te houden met andere mensenkinderen. Wat een puppie kan, zou een mensenkind toch zeker moeten kunnen.