Fraude-ouders

Somber tuurden de ouders naar het scherm van Magister. Er stond een 4 voor aardrijkskunde. Ze waren diep teleurgesteld. Niet in hun zoon, maar in de docent. Het werkstuk dat was ingeleverd en beoordeeld, was niet door de leerling gemaakt, maar door de ouders. En die hadden een 4 gehaald voor een werkstuk in 3 havo. Pijnlijk.
Tot hun grote opluchting bleek er een fout gemaakt. Het werkstuk werd alsnog beoordeeld met een 8. Gejuich ging op. Licht beschaamd vertelden deze ouders mij dit onlangs. Ze waren zich ervan bewust dat ze een grens waren overgegaan, maar: ‘Wat moesten we anders?’ Hun zoon zou het werkstuk uit zichzelf nooit af hebben gekregen.
Dat ouders ver gaan om hun kinderen te ondersteunen is bekend. De term curlingouders is inmiddels ingeburgerd. De meesten zijn trots op hun inzet. Maar schoolwerk maken gaat verder: dat is fraude. Door ouders. Wanneer iemand anders dan de leerling een werkstuk maakt en inlevert, heet dat valsspelen. Toch heb ik nog niet meegemaakt dat een docent, ondanks vermoedens, een werkstuk om deze reden afkeurde.

Hoe bepalen we
bij een werkstuk
het eigendomsrecht?

De ‘hulp’ begint natuurlijk meestal onschuldig. Met een powerpoint op de basisschool, een beetje meedenken bij een werkstuk. Eindredactie op spelfouten. Tot de ouders zichzelf aantreffen, diep in de nacht, bij het (her)schrijven van hele profielwerkstukken. Ik heb geen onderzoek om het te staven, maar ik vermoed dat ouders veel meer schoolwerk op zich nemen dan wij denken. Een collega vindt dat we eigenlijk alles moeten afschaffen ‘wat leerlingen in een snelhechter moeten inleveren’. Voor deze radicale opstelling is wel wat te zeggen. Of de teksten zijn ergens vandaan gekopieerd, of derden hebben meegewerkt, of de leerling heeft het toch zelf geproduceerd. Maar er zijn geen goede manieren om het eigendomsrecht te onderscheiden.
In het digitale tijdperk is er maar één manier om zeker te zijn dat het eigendomsrecht werkelijk bij de leerling ligt: de leerling moet de opdracht ter plekke uitvoeren. De meest geëigende weg lijkt mij een opstel, een essay, schrijven over een bepaalde opdracht. Voorafgaand zou de leerling onderzoek kunnen doen, data verzamelen, maar hier wordt de leerling niet op afgerekend. De opdracht ter plekke is de enige die wordt becijferd.
Ik geef mijn suggestie graag voor een betere. Het doel moet zijn om de werkstuk producerende ouder op afstand te houden. Aan fraude-ouders heeft niemand iets. De leerling al helemaal niet.

Ferry Haan is docent economie en onderzoekscoördinator aan het Jac. P. Thijsse College in Castricum. Lees hier al zijn columns.

Deze column verscheen in Didactief, april 2019.

Verder lezen

1 Makkelijke oproep
2 Schulden