Het was voor mij de eerste keer als begeleider van een dergelijke uitwisseling en ik ben zwaar onder de indruk. Dertig levens zijn voorgoed geraakt door deze ervaring. A life changing experience, zo omschreef een Amerikaanse leerling zijn ervaring. Hij heeft gelijk.
Het opmerkelijke is dat naast alle gebruikelijke ervaringen, musea, hoge gebouwen, toeristische bestemmingen, et cetera, zowel Nederlandse als Amerikaanse leerlingen benadrukken dat de sociale interactie het allerbelangrijkste was. En dan bedoelen ze niet alleen de feesten. Er zijn vriendschappen voor het leven ontstaan. Al deze leerlingen hebben voorgoed een plek om te slapen op een ander continent.
Deze reis was overigens geen elitair tripje van een rijke school met rijke leerlingen. Onze leerlingen hebben maanden toegewerkt naar deze uitwisseling. Er is zoveel geld opgehaald met allerlei activiteiten dat de bijdrage per leerling nauwelijks 250 euro bedraagt. Hiervoor waren onze leerlingen acht dagen in New York en hebben we ook een ticket betaald van een Amerikaanse leerlinge die dat zelf nooit had kunnen financieren.
De partnerschool in New York is een school waarop minderheden de meerderheid vormen. Zestig procent van de leerlingen heeft recht op gratis lunches. Dat betekent dat het inkomen van hun ouders onder de armoedegrens zit. De enige kritiek die je zou kunnen hebben op deze uitwisseling, is dat de Amerikaanse school zelf niet veel doet, om hun arme leerlingen op reis te sturen. Geld verdienen met activiteiten en fondsenwerving, moet ook daar mogelijk zijn.
Hoe het ook zij, de vijftien Nederlandse leerlingen waren eenvoudig te spotten op de Amerikaanse school. Toen de Amerikanen hier waren, wist ook iedereen meteen dat er vreemde eenden in de bijt waren.
Het afrekenen met vooroordelen is het meest interessant. De Amerikanen dachten dat Nederlanders de hele dag dronken of stoned waren. De Nederlanders dachten dat alle Amerikanen alleen maar bij McDonalds eten en heel zwaar zijn. Beide stellingen blijken, tot verrassing van sommige leerlingen, niet waar te zijn. Door deze uitwisseling zijn vooroordelen, oordelen geworden in elke richting.
Dat zou je iedereen gunnen. Helaas konden wij maar met 15 leerlingen op pad, maar de school denkt na over opschaling. De ogen van mijn leerlingen zijn geopend voor de problemen in de VS. Ze kijken ook nog eens met andere ogen naar de Nederlandse samenleving. 'We moeten eigenlijk ophouden met zeuren', zei er eentje: 'in Nederland is alles wel erg goed geregeld vergeleken met de VS'. Dan doelde hij op de scholen die er daar als gevangenissen uitzien, met agenten in de school en trappenhuizen die hufterproof zijn.
Tegelijkertijd zien onze leerlingen dat Nederlandse docenten hun leerlingen veel meer ruimte geven dan Amerikaanse docenten doen. De aansprakelijkheidswetgeving in de VS maakt elke school doodsbenauwd voor een misstap. Zelfs een paracetamol wordt niet verstrekt zonder schriftelijke toestemming van de ouders. De juristen hebben de hele Amerikaanse samenleving in een wurggreep.
De uitwisseling was in elke richting een leerzame ervaring. De tranen aan beide kanten bij het afscheid spraken boekdelen. Uitwisselingen zijn natuurlijk veel moeilijker te organiseren dan werkweken, maar moeten we het toch niet proberen? De leerervaringen zijn zoveel rijker. Maak van elke werkweek een uitwisseling tussen landen en kweek voorgoed begrip voor elkaar. Ik garandeer dat de ogen open gaan, bij iedereen.
Ferry Haan is docent economie en publicist.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
