Nieuwe toon Kamercommissie

Ten eerste omdat ik me de afgelopen jaren heb gestoord aan het 'neoliberale' (toetsen, concurreren en inspecteren) onderwijsbeleid dat ons steeds verder weg leidde van de goede weg die Finland is ingeslagen. Ten tweede was het gesprek waarvoor ik was uitgenodigd, in dezelfde zaal als waarin ik in juni als toehoorder zat bij de bespreking van een bezuinigingspakket van €200.000.000 op de OCW-begroting. De discussie, die toen onder andere ging over de opheffing van mijn wetenschappelijk centrum lerarenonderzoek (LOOK), de halvering van SURF en Kennisnet, en vele andere aanslagen op het (onderwijs)onderzoek was bij vlagen van een laag niveau. Mannetjesmakerij, procedureel gedoe en een gebrek aan inzicht in het belang van onderwijsvernieuwing en onderwijsonderzoek vond ik. Kortom geen fijne plek om naar terug te keren.

Maar er lijkt iets veranderd te zijn. Waar in juni vorig jaar D66 in de persoon van Paul van Meenen de enige was die nog echt een zaak probeerde te maken van het onderwijsonderzoek, zien we nu dat het denken veranderd is. Velen zien de historische verkiezingsoverwinning die D66 19 maart boekte als iets dat ook te maken heeft met de nadrukkelijke profilering van deze partij op onderwijsvernieuwing. En bijvoorbeeld het aan de kaak stellen van de 'toetsgekte'. Bovendien is er ondertussen het geruchtmakende rapport van de WRR geweest waarin stond dat er voor Nederland eigenlijk maar één kans is in de toekomst: innovatie. Een lerende economie. En de motor daaronder is onderwijsvernieuwing. Hoewel het kabinet publiekelijk niet uitgestraald heeft onder de indruk te zijn van de WRR aanbevelingen, merkte ik in gesprekken met Kamerleden dat de boodschap wel degelijk is binnengekomen. En ten slotte is er nog een belangrijke verandering geweest het afgelopen halfjaar. Er is een enorme hoeveelheid energie op gang gekomen van leraren en schoolbesturen die echt vinden dat het anders moet in het onderwijs, en dat je die vernieuwingen moet schragen met goed onderzoek. Zodat we ervan leren.

Veel van die vernieuwingsdrang was gebundeld en eensgezind aanwezig bij dit rondetafelgesprek. Een belangrijke inspirator hierbij was de Roermondse vernieuwingschool Niekée. Innovatief onderwijs in een modern jasje gegoten, met veel gebruik van ICT. Waar nog maar een jaar geleden politici vooral dachten te scoren door tamelijk populistisch het 'nieuwe leren' te verketteren en daadkracht te etaleren door op rekenen en taaltoetsen te hameren, is de toon nu echt anders en heeft een behoorlijke delegatie Kamerleden inmiddels aangekondigd in april een werkbezoek te komen afleggen bij deze school. Laat de lente beginnen.

Prof. dr. Rob Martens werkt als Programme Director teaching and teacher professionalization bij het Welten-instituut Onderzoekscentrum voor leren, doceren en technologie in Heerlen.