Uit de data van de OESO blijkt dat voor 55-64 jarigen een opleiding op tertiair niveau een inkomensvoordeel oplevert van 70% tegenover een hoger secondaire opleiding. Voor 25-34 jarige jonge volwassenen is het voordeel echter nog maar 35%. Dit heeft deels te maken met de spectaculaire groei van het hoger onderwijs in veel landen.
Gemiddeld over alle OESO-landen nam het aantal 25-34 jarigen met een hogere opleiding toe van 26% in 2000 tot 43% in 2016. Het hebben van een hogere opleiding wordt dus steeds meer de norm. De effecten verschillen overigens naargelang de vraag – aanbod verhouding bij academici in veel landen. Maar vaak zie je dat jongeren met een hogere opleiding tegenwoordig in beroepen terechtkomen waar vroeger een minder hoge opleiding werd gevraagd.
De lagere inkomensbonus voor jongeren kan volgens de OESO ook te maken hebben met veranderende wensen van werkgevers. Zij lijken tegenwoordig relatief meer te hechten aan professionele ervaring dan aan kennis en vaardigheden, verworven via de universiteit. OESO-analist Marie-Hélene Doumet stelt dat onze onvoorspelbare wereld behoefte heeft aan meer dan alleen academische competenties. We hebben volgens haar behoefte aan out of the box denken, problemen oplossen en het cultiveren van verandering. Interessante input van de OESO en het is fijn te merken dat daar nog andere mensen werken dan de alomtegenwoordige Andreas Schleicher.
OESO-gegevens zijn altijd moeilijk te interpreteren. Het gaat over veel landen en de effecten verschillen hier per beroepsgroep. Voor rechtenstudies werkt de arbeidsmarkt anders dan voor gamificatie. De data zijn niet altijd even sterk. En je weet niet altijd hoe ze door elkaar gehutseld zijn. Maar het geeft wel stof tot denken. Heb je als pas afgestudeerde naast je academische bul ook nog professionele ervaring nodig om te top te bereiken, als je familie niet over de juiste netwerken beschikt? Doen die ouders die alles uit de kast halen om hun kinderen richting universiteit te duwen, steeds meer vergeefse moeite? Ben je straks de klos als bijna iedereen een hogere opleiding heeft en jij niet, of heb je toch mooie perspectieven langs een andere weg? En overdrijven we onze pogingen om kinderen uit achterstandssituaties naar een zo hoog mogelijk onderwijsniveau te stimuleren en is het wenselijk om ook alternatieve carrièreroutes te verkennen? Is het tijd voor het hoger onderwijs om de inhoud van het onderwijs eens kritisch te bezien, voor zover ze daar al niet mee bezig zijn?
Vragen te over. En het ritueel verwijzen naar 21e eeuwse vaardigheden is geen bevredigend antwoord.
Jo Kloprogge is zelfstandig onderwijsadviseur.
1 Scholieren kiezen hogere opleiding
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven