Onderzoek

Wat levert techniek op?

Bij opbrengstgericht werken gaat het om het strategisch benutten van data over het eigen onderwijs en leerprestaties van leerlingen. Daarvoor moeten scholen niet alleen gegevens verzamelen en registreren, maar deze ook analyseren en interpreteren. Dat vraagt om een onderzoekende houding van docenten.

Zou het nu zo zijn dat vernieuwend onderwijs waarin zo’n onderzoekende houding centraal staat, opbrengstgericht werken stimuleert? Dat onderzocht het Kohnstamm Instituut in de regio Noord-Holland Flevoland. Hier werken alle pabo’s, universiteiten, Technocentra, onderwijsbegeleidingsdiensten en Science Center NEMO samen aan het masterplan Ruimte voor talent, ruimte voor wetenschap & techniek. Tien basisscholen, zogeheten vindplaatsscholen, startten met W&T-projecten en zes daarvan zijn geportretteerd door het Kohnstamm Instituut.

Kern van W&T is het aanleren van een onderzoekende en ontwerpende houding. Niet alleen bij leerlingen, maar ook bij het team zelf. Dat heeft het gemeen met opbrengstgericht werken. In praktijk is die relatie niet altijd zo eenduidig. Op de ene school heeft de manier van werken bij W&T het opbrengstgericht werken inderdaad bevorderd. Maar op de andere school is het juist andersom en koos men voor W&T omdat analyse van toetsgegevens uitwees dat er veel hoogbegaafde leerlingen waren. Bovendien blijkt de aanpak voor W&T niet altijd te worden doorgetrokken naar andere vakken of het team zelf. 

Voor het opbrengstgericht werken maken de zes scholen gebruik van eigen data. Wat ze nog nauwelijks doen is het (laten) onderzoeken van de eigen onderwijspraktijk en het samen lezen van onderzoeksliteratuur. Wat vooral nog ontbreekt, aldus de onderzoekers, ‘is het samen met het team analyseren en interpreteren van de data en het samen nemen van beslissingen op school- en onderwijsniveau. 

Yolande Emmelot, Maartje van Daalen en Meta Krüger, Wetenschap en techniek en opbrengstgericht werken. Zes basisschoolportretten. Amsterdam. Kohnstamm Instituut, 2011. 

Dit artikel verscheen in Didactief, april 2012.