Onderadvisering, discriminatie en ‘eurocentrische’ curricula voeden een vicieuze cirkel van ‘anti-zwart racisme’ in ons onderwijs. Dat meldt The Black Archives met 'Witboek, een actieonderzoek naar anti-zwart racisme in Amsterdam'. Het rapport, geschreven in opdracht van de gemeente Amsterdam, baseert zich op verschillende onderzoeken en op interviews en rondetafelgesprekken met leerkrachten, studenten en ‘sleutelfiguren uit de zwarte gemeenschap’. Uit dat onderzoek en die gesprekken blijkt dat ‘sprake is van anti-zwart racisme op alle onderwijsniveaus’, aldus het rapport.
Waar dat anti-zwart racisme uit blijkt? Bijvoorbeeld uit de structurele onderadvisering van leerlingen met een migratieachtergrond. Die krijgen bij de overgang naar de middelbare veel vaker te maken met een schooladvies dat lager is dan ze aankunnen. De onderzoekers stellen in het rapport dat we vaak veronderstellen dat deze leerlingen lagere verwachtingen bij hun leerkrachten wekken omdat hun ouders lager opgeleid zijn, en dat ze daarom een lager advies krijgen. Maar zulke kleurenblinde conclusies laten ras onterecht out of the picture, vinden ze: de overlap tussen sociaal-economische positie en ras maakt het namelijk ‘zeer aannemelijk dat racisme een rol speelt in het in stand houden van ongelijkheid in het onderwijs’. Als ander voorbeeld van die ongelijkheid wijzen de onderzoekers op mbo-studenten met een migratieachtergrond, die met ‘stagediscriminatie’ te maken krijgen. Zij hebben vaak minder kans om een stageplek te vinden, zoals het Verwey Jonker Instituut deze zomer voor het eerst wetenschappelijk aantoonde.
Een ander probleem is het ‘eurocentrische’ curriculum van basis- tot hoger onderwijs. Dat
geeft blijk van uitsluiting. Zo leren kinderen veel te weinig over racisme en ons koloniale verleden, laten geïnterviewde docenten en studenten weten. Dat voedt een vicieuze cirkel van stigmatisering over de zwarte gemeenschap, aldus de onderzoekers.
De aanbevelingen beginnen dan ook daar: een ‘zwarter’ curriculum voor het onderwijs, van basisschool tot en met universiteit. Meer aandacht voor het niet-westerse perspectief, meer lesmateriaal van en over de zwarte schrijvers die ons daarover te leren hebben. En niet alleen de leerling, spijker ook de leraar bij: docenten zouden verplicht cursussen en anti-racismetrainingen moeten volgen. Van een divers perspectief is namelijk nog geen sprake. Zo haalt de organisatie in haar rapport het beklag van ROC-kappers in opleiding aan, die alleen Westerse haarstijlen voor de kiezen kregen. Zo leerden ze niet hoe ze zwart haar moesten knippen.
De organisatie concludeert verder: hardnekkig racisme vraagt om strengere consequenties. Blijven we op dezelfde voet doorgaan, dan kun je er namelijk donder op zeggen dat racisme en uitsluiting nooit uit ons onderwijs verdwijnen. Hoger onderwijsinstellingen houden er dan wel diversiteitsbeleid en -officieren op na, concrete middelen of represailles om racisme tegen te gaan hebben ze vaak niet. De consequenties van racisme blijven zo veelal uit. En wat bereiken ze in het onderwijs nu helemaal met het gevoerde diversiteitsbeleid? Want in het hoger onderwijs groeit ondertussen het aantal meldingen van racisme, terwijl studenten met een migratieachtergrond volgens de onderzoekers veel last ervaren van ‘microagressies’. Het personeelsbestand is bovendien wel erg wit.
Gaat het m
is, dan zou een ‘anti-racismewaakhond’ moeten kunnen ingrijpen, vinden de onderzoekers, op alle onderwijsniveaus. Deze zou moeten dienen als meldpunt en vervolgens dwingend advies moeten kunnen geven, ‘omdat is gebleken dat vanuit scholen zelf weinig actie wordt ondernomen bij gevallen van racisme’, aldus de organisatie.
Hoe ver de bevoegdheid van deze waakhond precies reiken mag, laat het rapport onvermeld.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
