Om meer inzicht te krijgen in de effecten van bewegen hebben we in Slim door Gym twee aanpakken onderzocht. De ene draaide om betere fitheid, waarbij leerlingen steeds intensievere oefeningen deden. In de andere deden de oefeningen een beroep op cognitieve vaardigheden, bijvoorbeeld door snel veranderende regels en complexe motorische taken.
Bijna 900 leerlingen uit groep 5 en 6 van 22 basisscholen deden mee. De helft nam deel aan een aanpak uit het onderzoek, met vier gymlessen per week, de andere helft volgde het reguliere gymprogramma, met meestal twee gymlessen. Dit duurde veertien weken. Voorafgaand en na afloop werden alle kinderen getest op hun schoolprestaties in begrijpend lezen, rekenen, en spelling. Daarnaast maakten we bij een deel van de kinderen een hersenscan om mogelijke effecten op hersenstructuur en -activiteit tijdens een cognitieve taak te ontdekken.
Algemene effecten konden we niet aantonen: kinderen gingen door de nieuwe aanpakken niet beter presteren dan kinderen uit het reguliere gymprogramma. Meer beweging leidde dus niet tot betere schoolprestaties, en ook het type beweging maakte geen verschil. Ook in de hersenen zagen we geen veranderingen.
Doet beweging dan toch weinig voor schoolprestaties? Deze conclusie is wat kort door de bocht. Uit verdere analyses bleken namelijk wel specifieke effecten. Zo presteerden kinderen in de groepen met een nieuwe aanpak beter op rekenen. Daarnaast was het beginniveau van belang: kinderen die op de voormeting minder goed scoorden op spelling, hadden minder baat bij het cognitief uitdagende programma. De aanpak was voor die leerlingen mogelijk te complex.
Bewegen is geen wondermiddel, maar het lijkt wel enige positieve effecten te hebben op schoolprestaties. Bovendien gaat meer bewegingsonderwijs niet ten koste van schoolprestaties. Met meer beweging gedurende de schooldag kun je een bijdrage leveren aan zowel de fysieke als de cognitieve ontwikkeling van je leerlingen.
Marck de Greeff e.a., Slim door gym. Effecten van fysieke activiteit op cognitie van kinderen in het primair onderwijs. Rijksuniversiteit Groningen/Vrije Universiteit/NRO/Hersenstichting, 2018 (NRO-projectnummer 405-15-410).
De resultaten van Slim door gym zijn samengevat in een rapport voor NRO.
Dit artikel verscheen in de rubriek Onderzoek kort in Didactief, mei 2019.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
