Onderzoek

Situatie heeft grote invloed op geweld door jongeren

Tekst Redactie Didactief
Gepubliceerd op 14-10-2014 Gewijzigd op 23-10-2016
Onder welke omstandigheden neemt de kans op extreem geweld onder jongeren toe? Dat onderzocht socioloog Don Weenink van de Universiteit van Amsterdam. Als slachtoffers op de grond liggen, blijkt de kans op extreem geweld met twaalf keer toe te nemen.

Weenink vergeleek 159 justitiële dossiers waarin geweldssituaties onder jongeren worden beschreven. Hij keek vooral naar situaties waarbij aanvallers in een 'emotionele tunnel' terechtkomen, en zonder oog voor hun omgeving opgaan in ongecontroleerde agressie. Hoe komt het zover dat jongeren zich helemaal laten gaan in een gevecht?

De belangrijkste factor blijkt de positie van het slachtoffer te zijn. Als hij of zij op de grond terechtkomt gaan bij de aanvaller juist alle remmen los, blijkt uit Weeninks onderzoek. In dit soort situaties escaleert het geweld twaalf keer zo vaak als wanneer het slachtoffer blijft staan.

Daarnaast spelen groepsprocessen een grote rol, ontdekte de onderzoeker. Als aanvallers zich gesteund voelen door omstanders, vergroot dat ook de kans dat het geweld escaleert. Volgens Weenink komt dat doordat het getalsmatig overwicht van zo'n groep de aanvallers emotionele dominantie biedt. Ook als de aanvallers deel uitmaken van een groep jongeren met een sterke onderlinge band neemt de kans op ongecontroleerd geweld toe. Als zich in de groep ook familieleden van de aanvaller bevinden, is de kans op escalatie van het geweld zelfs acht keer groter. Volgens de onderzoeker is het bij geweldssituaties dan ook van groot belang dat omstanders neutraal ingrijpen en geen partij kiezen, omdat het geweld anders juist kan verergeren.

De onderzoeksresultaten van Weenink zijn gepubliceerd in het British Journal of Sociology

14 oktober 2014

Click here to revoke the Cookie consent