Opdrachten in rekenmethoden zijn doorgaans strak gestructureerd, met weinig ruimte voor de creativiteit van leerlingen. Maar juist bij het oplossen van wiskundige problemen kan creatief denken goed van pas komen. Daarom is in 2017 het project Meetkunst opgezet, een integratie van meetkunde en kunstonderwijs in de basisschool. Onderzoekers hebben samen met leerkrachten en educatiemedewerkers van Museum Boijmans Van Beuningen een serie van negen lessen ontwikkeld rondom de meetkundethema’s ruimte en patronen, plus een bijbehorend scholingsprogramma voor leerkrachten. Elke les begint met een klassikale introductie waarin leerlingen samen kunst bekijken, zoals een schilderij van Mondriaan, en het perspectief, de verhoudingen en patronen bespreken. Daarna maken ze in groepjes zelf een kunstwerk, waarbij ze eerst ideeën bedenken bij een onderzoeksvraag (bijvoorbeeld: hoe kun je ruimte vangen?) en samen de bruikbaarheid en uitvoerbaarheid doornemen.
De Universiteit Utrecht heeft de leereffecten van deze aanpak onderzocht, onder ruim 2.700 leerlingen uit groep 5 tot en met 8 van zestig scholen. Zo’n 1.600 leerlingen kregen de Meetkunst-lessen, de rest kreeg reguliere meetkundelessen. Alle leerlingen gingen vooruit in meetkundig begrip en meetkundige creativiteit. Het maakte dus niet uit of ze Meetkunst- of reguliere lessen hadden gevolgd. Overigens zouden de reguliere lessen zomaar minder regulier geweest kunnen zijn dan gepland, omdat de leerkrachten nu negen lessen achter elkaar aan meetkunde besteedden, waar dat normaliter meer door het jaar heen verspreid is. Dat zou het gebrek aan effect van de Meetkunst-aanpak kunnen verklaren.
In kunstbeschouwing waren er wel verschillen: de Meetkunst-leerlingen wisten meer meetkundige aspecten te benoemen in kunstwerken. Of leerkrachten wel of geen scholing hadden gevolgd, bleek niet van belang.
Ook al worden leerlingen met Meetkunst niet beter in meetkunde, ze vinden deze lessen wel leuker. Bovendien komen ze zo in aanraking met kunst en krijgen ze daar een beter oog voor. Die aandacht voor kunstonderwijs, nog te vaak een ondergeschoven kindje op de basisschool, is zonder meer de winst van Meetkunst, concluderen de onderzoekers. / BR
Evelyn Kroesbergen e.a., Meetkunst. Eindrapportage van NRO-onderzoek Meetkunde uit de kunst in de klas. Universiteit Utrecht, 2018 (NRO-projectnummer 405-15-547). Meer informatie en materialen: elbd.sites.uu.nl/meetkunst.
Dit artikel verscheen in Didactief, juni 2019.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
