Twee basketbalvelden, een filmstudio, splinternieuwe muziekinstrumenten en schooltuintjes naast bergen gekleurd speelgoed. Wat een rijkdom zie ik bij GEMS Wellington Primary School en GEMS Wellington International School, twee privéscholen in Dubai. GEMS vraagt dan ook een flinke bijdrage van ouders, soms oplopend tot dertigduizend dollar per jaar.
Het onderwijs is ‘geweldig’, zeggen Donna (10) en Shady (10) die me een rondleiding geven op GEMS Wellington Primary School. Shady: ‘Op mijn oude school was het niet zoals hier. Hier leer je iets, maar is het ook leuk.’ Donna: ‘We hebben hier twee zwembaden.’
Mijn bezoek aan de scholen vindt gelijktijdig plaats met het Global Education and Skills Forum 2017, een grote onderwijsconferentie van de liefdadigheidsinstelling van GEMS, de Varkey Foundation. Het doel is om onderwijs wereldwijd te verbeteren. Bekende onderwijsnamen uit de hele wereld zijn aanwezig, van onderwijsministers tot non-profitorganisaties als UNESCO. Belangrijke contacten worden gelegd, misstanden in het onderwijs krijgen een wereldwijd publiek.
GEMS gebruikt inkomsten van de privéscholen om de conferentie te organiseren. Die constructie wringt: terwijl op een steenworp afstand grote spelers ideeën uitwisselen over gelijke onderwijskansen, zie ik met eigen ogen hoe ongelijkheid in stand wordt gehouden door de GEMS-privéscholen. Kinderen van vermogende ouders rennen over een ommuurd schoolplein. Schoolbussen staan te wachten tot ze leerlingen weer naar huis kunnen brengen; contact met de grillige buitenwereld is nooit nodig.
De leraren die ik spreek, zijn echter vol lof. Want wat is het toch heerlijk om op een school te werken waar in alles is voorzien, waar lesmaterialen nooit stuk zijn en je alleen maar met je vingers hoeft te knippen om voor een leerling extra begeleiding te krijgen.
Trots toont Benjamin Sharratt van GEMS Wellington International School mij de ‘kunstgalerie’, een lokaal met inderdaad indrukwekkende foto’s en collages, vér voorbij het niveau van ‘Knap dat een dertienjarige dit al kan’. De leerlingen hebben dan ook de beste voorzieningen tot hun beschikking: computers met professionele vormgevingsprogramma’s en printers. Ook is er bijvoorbeeld een filmstudio waar jongeren tegen een groen scherm speelfilms kunnen maken. Ga daar maar eens aan staan met je verouderde smartphone met filmfunctie.
En eerlijk is eerlijk: GEMS laat mij ook zien dat goed onderwijs heus niet altijd veel hoeft te kosten. Met een zandbak en wat prullaria kun je al een heel leuke sorteeropdracht voor kleuters van de grond krijgen. En hoeveel kost het nou om een mentorprogramma met leerlingen op te zetten? Ouderejaars helpen jongere leerlingen, kunnen daardoor meer verantwoordelijkheidsgevoel ontwikkelen, terwijl de jongere leerlingen beter worden in hun schoolwerk. De school hoeft alleen te faciliteren.
Ook zie ik hoe de school werkt aan zelfvertrouwen, bijvoorbeeld door kinderen die ergens in uitblinken in het zonnetje te zetten. Zo zie ik portretten hangen van voorbeeldleerlingen, ‘head boys and girls’, en zijn er debat- en sportwedstrijden waaraan kinderen vrijwillig kunnen deelnemen. Het gaat om ‘het vieren van successen’, legt Sharrat uit. ‘Dat werkt stimulerend.’
Daarnaast zijn er ‘strategieën om onzichtbare kinderen te voorkomen’. Basisschool GEMS Wellington Primary School heeft maar liefst twaalfhonderd leerlingen en ‘toch verdwijnt er niemand in de massa’, zegt vice-directeur Lianne Greenall. Zo organiseren ouderejaars elke schoolpauze laagdrempelige sport- en spelactiviteiten. Vooral voor nieuwe leerlingen een gemakkelijke manier om anderen te leren kennen, aldus Greenall.
En wat een prima idee om elk jaar een ‘culturele braderie’ te organiseren. Laat kinderen hapjes uit de cultuur van een ouder verkopen en gebruik de opbrengst bijvoorbeeld voor een goed doel of een schoolproject.
Maar toch, hoe meer ik zie, hoe stiller het wordt. Ik zie het muziekpodium in de kantine voor ‘pop-up-optredens’ door leerlingen, het piratenschip op het schoolplein, de tablets waarmee leraren de vorderingen van hun leerlingen filmen, en de zachte, rode stoelen in het schooltheater. Waar gaat dit nog over? Wat heeft dit nog te maken met emancipatie door onderwijs? Rijke mensen proberen hier een goede toekomst voor hun kroost te verzekeren, iets wat in zichzelf niet verkeerd is, maar wat niet te rijmen is met de idealistische missie van GEMS.
De organisatie zelf ziet dit uiteraard anders: juist door de inkomsten van de privéscholen kan GEMS bijdragen aan betere onderwijskansen voor iedereen, stelt GEMS bijvoorbeeld op de website (zie ook kader). Dat is toch een beetje als een sigarettenfabrikant die lezingen houdt over hoe je gezond moet leven.
Het bezoek van Didactief aan de uitreiking van de Global Teacher Prize in Dubai werd mede mogelijk gemaakt door de Varkey Foundation.
Niets voor niets. Dat weten ze als geen ander bij de Varkey Foundation, de idealistische onderwijsorganisatie die jaarlijks het Global Education and Skills Forum realiseert. Onderdeel is de uitreiking van de Global Teacher Prize, waaraan een geldbedrag van maar liefst één miljoen dollar (ruim negenhonderd duizend euro) hangt.
Tijdens het forum spreken voorname onderwijskenners over het belang van sterk onderwijs dat voor iedereen toegankelijk is.
Een nobel uitgangspunt, maar er hangt een flink prijskaartje aan, en niet alleen financieel. De Varkey Foundation wordt namelijk beheerd door GEMS, die wereldwijd ongeveer 250 privéscholen beheert. Sommige scholen hebben tarieven van tegen de dertigduizend dollar per jaar. Terwijl GEMS via de privéscholen ongelijkheid in stand houdt, doet de organisatie via de Varkey Foundation zich voor als een voorstander van kansengelijkheid. In Europa staan er GEMS-scholen in Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk (niet in Nederland).
Op herhaalde verzoeken om een toelichting zegt GEMS niet meer dan wat op de website te lezen valt: ‘Via onze scholen, adviespraktijk en liefdadigheidsinstelling [Varkey Foundation] dragen we bij aan onderwijs voor allen (…) Wij werken met overheden, donoren en privécliënten om onderwijssystemen te verbeteren.’
1 Bekijk waar op de wereld de GEMS scholen staan
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
