Waarom pesten kinderen? Sociale status is een belangrijke motivatie: pesters willen graag populair gevonden worden. Deze strategie blijkt effectief: door anderen te pesten, ben je niet alleen populairder bij klasgenoten, je populariteit in de klas blijft ook behouden.
Pesters worden vaak gesteund door kinderen die mee gaan doen (assistenten), kinderen die om het pesten lachen (versterkers) of kinderen die nietsdoen om het pesten te stoppen (passieve omstanders). Maar weinig kinderen grijpen in (verdedigers), terwijl dat juist zo belangrijk is. Verdedigen helpt om pestgedrag te stoppen en zorgt ervoor dat slachtoffers meer zelfvertrouwen en een betere sociale positie in de klas hebben.
Vooral kinderen die zich goed kunnen inleven in de gevoelens van slachtoffers, besluiten in te grijpen. Veel anderen vinden ingrijpen risicovol. Ze weten niet goed wat ze moeten doen, zijn bang om het volgende slachtoffer te worden of denken dat klasgenoten hen niet meer leuk vinden als ze het voor het slachtoffer opnemen. Des te belangrijker dat we nu weten dat, behalve pesten, ook verdedigen een effectieve strategie kan zijn om de eigen populariteit in de klas te vergroten. Kinderen die ingrijpen zijn populairder bij hun klasgenoten, als deze verdedigers tenminste zelf geen slachtoffer van pesten zijn.
Deze inzichten kunnen benut worden in anti-pestinterventies: maak kinderen ervan bewust dat zij ook door op te komen voor slachtoffers populair kunnen worden. De groepsnorm in de klas moet veranderen, zodat pestgedrag niet meer tot een hogere status leidt. Dan zal de motivatie om te pesten afnemen en het pesten op scholen verminderen.
Rozemarijn van der Ploeg (2016), ‘Be a Buddy, Not a Bully? Four Studies on Emotional and Social Processes Related to Bullying, Defending, and Victimization.’ Proefschrift Rijksuniversiteit/ICS Groningen.
Dit artikel verscheen in de rubriek Onderzoek Kort in Didactief, juni 2016.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
