Nieuws

Onmisbare schakel

In de afgelopen decennia zijn er veel controverses en speculaties geweest over hoe middelbaar beroepsonderwijs moet worden vormgegeven. Dat leverde discussies op, zoals over het competentiegericht leren, die soms ongemeen fel waren. Het mbo heeft een ingewikkelde taak: het brengt jongeren de fijne kneepjes van het vak bij, maar moet er tegelijkertijd voor zorgen dat ze kunnen doorstromen naar andere onderwijsvormen. Daarbij moet het zowel rekening houden met de eisen van de overheid als met de wensen van het bedrijfsleven. Het beroepsonderwijs staat dus constant voor dilemma's: meer aandacht voor vakonderwijs, of juist meer algemene vorming? Hoe voorkomen we een kloof tussen onderwijs en beroepspraktijk en besteden we toch genoeg tijd aan taal, rekenen, burgerschap?

Maar die complexe taak is tegelijkertijd ook de kracht van het mbo. Het beroepsonderwijs vormt een belangrijke schakel tussen onderwijs en arbeidsmarkt, tussen nieuwkomers en de maatschappij, en tussen dreigende schooluitval en het perspectief op een baan. Het zorgt ervoor dat jongeren erbij blijven in het onderwijs, ook degenen die anders misschien zonder diploma op straat zouden staan. Kijk maar naar de geschiedenis: zo'n zestig jaar geleden ging het gros van de jongeren al op veertienjarige leeftijd aan het werk. Dat die situatie nu ondenkbaar is, hebben we grotendeels aan het mbo te danken.

'Het mbo is een zelfstandige sector,
die er meer dan ooit toe doet.'

Er is dus geen excuus om het mbo over het hoofd te zien. Het middelbaar beroepsonderwijs is al lang geen aanhangsel meer van het bedrijfsleven, noch van het algemeen vormend onderwijs. Het is een zelfstandige sector, die er meer dan ooit toe doet.

Sjoerd Karsten is emeritus hoogleraar Onderwijskunde aan de Universiteit van Amsterdam.

Dit artikel is verschenen in de Didactief-special Mbo in the spotlight, mei 2015. Deze special is gemaakt op initiatief van het Expertisecentrum Beroepsonderwijs en het Kohnstamm Instituut.