Interview

Naomi Volain: 'Against the odds'

Naomi Volain maakt een moede indruk. Normaliter geeft ze science op een high school in Massachusetts. Als finalist voor de Global Teacher Prize op de GESF in Dubai wordt ze geleefd. Ze geniet, zeker op het podium in een prachtige knalgroene avondjurk. Maar de volgende dag lijkt de magie er een beetje af. Een paar keer moet ik een vraag herhalen. Al pratend blijkt er meer aan de hand. Volain is het onderwijs moe. Dankbaar dat haar man een prachtige baan heeft gekregen in Californië heeft ze deze week besloten dat ze ontslag neemt. 'Het was fascinerend samen te zijn met collega's van over de hele wereld, maar de conferentie heeft me ook de ogen geopend voor andere job opportunities.' Wat ze precies gaat doen zegt ze nog niet te weten. Ik heb haar wel een afspraak zien maken met Sarah Wong van Microsoft na afloop van een sessie.

Het beeld dat uit Volains verhaal oprijst is dat van een onderbetaalde, streng gecontroleerde, hard werkende lerares. 'Wat ik probeer te doen in high school is leerlingen te laten denken als een kleuter. Ik geef ze observatieoefeningen, laat ze dingen uit de natuur beschrijven en tekenen, zodat ze goed kijken en er over moeten nadenken.' Against the odds. Ze zucht. De obstakels zijn zo groot: 'Het testcircus neemt ons helemaal in beslag, het kost veel tijd in de klas en het is een enorm administratief proces. Bij sommige lessen die ik geef, zijn er geen standaardtoetsen en kan ik les geven zoals ik wil. Leerlingen genieten daarvan, er is geen afleiding. Maar bij andere vakken is de druk van het testen heel groot en vragen ze alleen nog maar: wat voor vragen kunnen we verwachten? Dat stuurt mijn lesgeven: ik wou dat die test er niet was.' Met een blik vol understatement, ferm: 'Ik ben geen fan.'

Volain heeft het gevoel dat ze in een hokje geduwd wordt, door het testcircus èn door haar leidinggevenden. 'In de VS hebben we tegenwoordig de leraarevaluatie. Er komt iemand de klas in met een afvinklijstje, met allemaal van die hokjes. En ik denk: ik pás niet in jullie hokjes. Ik vind het echt verontrustend. Er moet meer ruimte komen voor mijn individualiteit als mens. I don't fit in the box.'

Is zo'n Global Teacher Prize niet een soort afvinklijst? Volain: 'Er was een lijstje criteria waar je aan moest voldoen, maar ik moest ook een behoorlijk gedetailleerd essay schrijven en vragen beantwoorden. Voor mijn gevoel bestond de jury (onder wie House of Cards-ster Kevin Spacey) uit mensen die over mensen lazen. Ik geloof ook dat het menselijke aspect het belangrijkste moet zijn, want anders wordt de leraar een testworker.'

Is er nog hoop voor mensen die wel in het beroep willen standhouden, vraag je je af? Volain lacht: 'Stay happy and relevant. Wees collegiaal en houd je vakkennis bij, know your stuff. Probeer er over te praten op een manier die aansluit bij je leerlingen en wees enthousiast. Laatst had ik een stagiaire die tijdens haar les tegen leerlingen zei: "Ik weet dat dit vervelend en saai is, maar we moeten er doorheen." Dan kan ik maar één ding zeggen: doe dat nooit meer!'

Tot slot, welk advies wil ze collega's in Nederland meegeven? 'Wees gelukkig, want een ongelukkige leraar, dat is pas echt slecht voor de kinderen.' Het lijkt er op dat Volain net op tijd voor zichzelf aan de noodrem heeft getrokken.

Naomi Volain was een van de genomineerden van de Global Teacher Prize 2015.

Het bezoek van Didactief aan de uitreiking van de Global Teacher Prize in Dubai werd mede mogelijk gemaakt door de Varkey Foundation.