Onderzoek

Monsieur Etienne

Guy Etienne is hoofd van het College Catts Pressior in Port au Prince, Haiti, een particuliere school voor kinderen van 6 tot 18 jaar (schoolgeld 1200 dollar per jaar). In een land waar onderwijs vooral draait om zaken uit het hoofd leren en gehoorzaam wiskundige vergelijkingen oplossen als je voor het bord geroepen wordt, besloot hij het anders te gaan doen. 'Een democratie begint met onderwijs. Goed onderwijs is macht, de macht om de wereld te veranderen. Alles wat wij op het College onderwijzen, heeft een doel. Het gaat niet om hoge cijfers. Ik wil dat onze leerlingen change makers worden, in ieder veld, en met name in science en techniek want die vakken gaan de wereld veranderen.'

Etienne schreef vijftien jaar geleden geschiedenis op Haiti toen hij leerlingen een stoplicht liet repareren dat al jaren stuk was. Authentiek onderwijs, dat relevant was voor de buurt. Nog steeds kiest hij met zijn team elk jaar een science thema waar de hele school mee aan de slag gaat. 'Alle klassen krijgen ook robotica. De eerste keer was het moeilijk, maar nu kunnen we niet meer stoppen', zegt hij stralend. Samen met leerlingen ontwikkelde hij onder meer een bewakingscamera voor de politie en een transportsysteem.

Science en techniek zijn Etienne's vakgebied. Zelf kreeg hij zijn opleiding op Haiti, in Frankrijk, de VS, Soedan en Canada. 'En nog ieder jaar ga ik naar workshops in het buitenland om mijn strategieen en mijn school te leren moderniseren.' En wat hij leert, draagt hij verder. Om andere scholen te helpen hun science-onderwijs te verbeteren, ontwikkelde Etienne bijvoorbeeld in 1999 een tv-programma over science, waarin hij laat zien hoe je met simpele, alledaagse materialen een goede les kunt geven. Het programma wordt nog steeds uitgezonden. Etienne wist bovendien buitenlandse sponsors te vinden die tv-schermen op zonne-energie betaalden voor publieke pleinen in Haiti, zodat het programma ook breed verspreid kon worden.

Toch, het geheim van Etienne is niet alleen modern science onderwijs in een derde wereldland. Veel belangrijker, zegt hij, is leerlingen zelfvertrouwen, nieuwsgierigheid en doorzettingsvermogen meegeven. 'En empathie!' (uitgesproken met een prachtige Franse tongval), benadrukt hij. 'Of ze nu katholiek, protestant of voodoo zijn, kinderen in mijn school moeten vooral leren samenwerken. Ze moeten straks naar hun gemeenschap durven stappen, problemen identificeren en samen oplossingen vinden.'
Hoeveel leerlingen heeft het College eigenlijk? 'Mijn school heeft 632 leerlingen', zegt Etienne en het klinkt alsof hij ze allemaal persoonlijk kent. Het is een frase die sowieso een paar keer terugkomt in het gesprek, zonder dat het bezitterig klinkt: 'mijn school'. Etienne is trots op zijn leraren, op zijn leerlingen. Trots op een rustige manier, vol zelfvertrouwen. Wie hem hoort, kan niet anders dan denken: vanzelfsprekend, zo moet het: onderwijs. Alleen is het dat in een land als Haiti natuurlijk helemaal niet. En dat beseft Etienne ook. 'Als ik aan het eind van het jaar twee open dagen organiseer, de zogenoemde Science Fair, ontvangen we soms wel 5000 mensen.' De school is inmiddels zo succesvol dat Etienne ook leraren opleidt voor andere scholen op Haiti en beleidsmedewerkers voor het ministerie van onderwijs.

Guy Etienne is een van de tien finalisten voor de Global Teacher Prize 2015.

Het bezoek van Didactief aan de uitreiking van de Global Teacher Prize in Dubai werd mede mogelijk gemaakt door de Varkey Foundation.