Onderzoek

Met ouders vooruit

Tekst Masja Lebouille
Gepubliceerd op 12-03-2020 Gewijzigd op 24-03-2020
Beeld Marieke Balk
Samenwerken met ouders vormt voor veel pabo-studenten een struikelblok, ontdekte Dieuwke Verkerk. Ze ontwikkelde concrete adviezen voor pabo’s en opleidingsscholen, zoals een terugkerende module. Haar onderzoek werd beloond met de Onderwijs-TopTalentPrijs 2019.

Help! Denk ik als er een ouder naar mij toekomt’ en:

Ik zie er stiekem erg tegenop om oudergesprekken te voeren, vooral als er iets aan de hand is’.

Hier zijn toekomstige leerkrachten aan het woord, die deelnamen aan het onderzoek van Dieuwke Verkerk. Tijdens haar studie aan de pabo Windesheim kreeg ze nauwelijks handvatten voor een goede samenwerking met ouders. Dat moest toch beter kunnen? In focusgroepen met pabo-docenten, studenten en alumni bracht ze het probleem in kaart. De uitkomst is zorgelijk: de meeste studenten voelen zich onbekwaam op het gebied van educatief partnerschap.

Zo worden studenten amper voorbereid op het zelfstandig voeren van oudergesprekken. Als stagiair mogen zij er niet altijd bij blijven, zeker niet wanneer er problemen worden aangekaart. ‘Kennelijk zijn ook leraren onzeker en willen ze liever geen getuigen bij moeilijke besprekingen,’ zegt Verkerk.

Hoe kunnen pabo’s studenten beter voorbereiden? Allereerst door samen de theorie in te duiken. Studenten hebben vaak geen idee welke kansen liggen in een gelijkwaardige samenwerking met ouders, aldus Verkerk. ‘Ze denken dat educatief partnerschap bestaat uit het groeten van ouders bij de deur en het bespreken van schoolresultaten. Terwijl de ouder expertise heeft over zijn kind.’

Met meer achtergrondkennis gaan studenten de mogelijkheden zien. Een terugkerende module over samenwerken met ouders helpt hierbij, maar het kan ook eenvoudiger. Een tip is om ouderbetrokkenheid te koppelen aan de pabovakken. De docent Nederlands geeft bijvoorbeeld advies over hoe je samen met ouders spellingsproblemen aanpakt, of over hoe je het kind thuis aan het lezen krijgt. Met een rollenspel kunnen studenten de gesprekken oefenen.

Praktijkervaring is minstens zo belangrijk. Laat studenten stapsgewijs ervaring opdoen met gespreksvoering, adviseert Verkerk. Eerst kijken ze de kunst bij hun begeleider af, om in de jaren daarna een steeds groter deel van het oudergesprek over te nemen. In de laatste periode voeren studenten zelfstandig de dialoog. 
Het is aan opleidingsscholen om stagiaires deze ruimte te bieden. Pabo’s kunnen de stappen in het verplichte curriculum opnemen, bijvoorbeeld in de vorm van een leerlijn.

Als onderdeel van de studie ‘Thuis in school’ ontwikkelde Verkerk met collega-onderzoekers een gesprekstool voor basisscholen. Deze is nog in ontwikkeling, maar ze licht alvast een tipje van de sluier op. ‘Op dit moment is het een driehoek met drie hoofdvragen en verschillende deelvragen, zoals ‘Hoe sluiten we school en thuis op elkaar aan?’ Ouder en leerkracht beslissen samen wat aan bod komt en in welke volgorde. ‘Je kunt bijvoorbeeld beginnen met het uitspreken van wederzijdse verwachtingen.’ De komende periode proberen verschillende scholen de tool uit. Daarna kunnen ook studenten ermee aan de slag.

De pabo Windesheim heeft de eerste aanpassingen in het programma inmiddels gedaan. Er wordt nu jaarlijks een themadag georganiseerd rondom educatief partnerschap.

 

Dit interview is tot stand gekomen met medewerking van Peter Zunneberg. 

Verder lezen

1 Feedback: the next level

Click here to revoke the Cookie consent