Onderzoek

Lichte daling leesvaardigheid

Het peilingsonderzoek 2020/2021 van de Onderwijsinspectie brengt in kaart hoe het ervoor staat met begrijpend lezen in Nederland. 110 basisscholen en 41 scholen voor speciaal basisonderwijs deden aan het onderzoek mee. De onderzoekers namen een leestoets af onder groep 8 leerlingen, met 165 open en meerkeuzevragen van verschillende niveaus. Deze toetste vier domeinen: begrijpen, interpreteren, evalueren en samenvatten. Er kwamen zowel zakelijke als fictieve teksten aan bod. Ook vulden leerlingen een vragenlijst in over onder andere hun leesgedrag en leeshouding.

Lichte daling

Alleen het basisonderwijs behaalde het streven van 85% van de leerlingen op 1F niveau, met een score van 88%. Het sbo deed het beduidend minder: daar scoorde slechts 39% van de leerlingen 1F, terwijl het doel was om minstens op 65% uit te komen.

Leerlingen die 2F beheersen zijn nog schaarser: 50% in het bo en 7% in het sbo. De Inspectie concludeert dat de leesvaardigheid van leerlingen in 2021 licht is gedaald ten opzichte van 10 jaar geleden. Die daling was sterker in het sbo dan in het bo.

Plezier

Leerlingen die vaker voor hun plezier lezen, scoorden beter op de leestoets. Dat geldt ook voor leerlingen die veel vertrouwen in hun leesvaardigheid hebben. Kinderen die aangaven vooral extrinsiek gemotiveerd te worden, dus door prikkels van buitenaf, behaalden een lagere score. Verder lezen meisjes beter dan jongens, net als leerlingen die thuis voornamelijk Nederlands spreken. Tot slot scoorden kinderen die meer dan 25 boeken bezaten hoger (zie onderstaande afbeelding uit de factsheet).

Credits: Inspectie van het Onderwijs (2022).

Het uitgebreide rapport Leesvaardigheid verschijnt eind 2022. Dit komt tegelijkertijd met PIRLS: het internationale onderzoek naar leesvaardigheid in groep 6.