De onderzoeker bestudeerde de ontwikkeling van het Nederlandse dovenonderwijs in de periode 1790-1990, en de betekenis daarvan voor de dovengemeenschap. Daarbij onderzocht ze drie doveninstituten: een katholiek, een gereformeerd en een neutraal instituut.
De levensbeschouwelijke grondslag van de instituten bleek veel invloed te hebben op hoe ze over dovenonderwijs dachten. Zo was het belangrijkste doel van het neutrale instituut doven op te leiden tot burgers die bijdroegen aan de samenleving, terwijl het er bij het katholieke en gereformeerde instituut meer om ging doven bekend te maken met het geloof.
Ook op andere thema's, zoals professionalisering, nazorg en leerplicht, handelden de verschillende instituten vooral vanuit hun levensbeschouwelijke overtuiging. Het neutrale instituut pleitte bijvoorbeeld voor een leerplicht voor doven, vanuit een recht op onderwijs. Het katholieke en gereformeerde instituut wezen leerplicht juist af, op basis van het recht op vrijheid van godsdienst en onderwijs.
Het dovenonderwijs is de bakermat van de dovengemeenschap, stelt Tijsseling. Bij welk instituut doven op school hadden gezeten had een bepalende rol in de rest van hun leven, omdat oud-leerlingen zich in de dovengemeenschap organiseerden naar levensbeschouwing.
Uiteindelijk leidde de ontzuiling van de Nederlandse samenleving, samen met veranderende opvattingen over mensen met een beperking, tot de emancipatie van doven: ze begonnen zich steeds meer los te maken van de invloed van het Nederlandse dovenonderwijs.
Tijsseling, die zelf sinds haar jonge jaren doof is, promoveert vandaag. De voertaal bij de verdediging is Nederlandse Gebarentaal.
Eerder dit jaar maakten wij een mini-documentaire over de ontwikkeling van het Nederlandse dovenonderwijs, waarbij we een van oudste doveninstituten van het land bezochten in Sint-Michielsgestel:
1 december 2014
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
