Hoe leren leerlingen tijdens het vak Wetenschap en Techniek (W&T) het beste onderzoeken? Door vooral zelf proefjes te doen en al doende te leren? Of hebben ze meer baat bij expliciete instructie voorafgaand aan het oefenen? Deze vragen stonden centraal in ons onderzoek naar het ontwikkelen van onderzoeksvaardigheden in groep 7 en 8, waarbij 705 leerlingen van 12 basisscholen werden verdeeld over 31 groepen. In sommige groepen deden leerlingen alleen onderzoekjes (leren door doen: impliciete methode), in andere kregen ze instructie in afzonderlijke onderzoeksvaardigheden, waarna ze zelf begeleid aan de slag gingen (expliciete instructie). Een controlegroep volgde het reguliere W&T-programma van de school. Tijdens de expliciete instructie benadrukte de leraar elke les een specifieke vaardigheid, waarna de leerlingen deelvaardigheden oefenden in korte opdrachten en vervolgens toepasten in een onderzoek. Bij dit laatste kregen de leerlingen feedback van de leraar en konden zij teruggrijpen op geheugensteuntjes in het werkboek.
Leerlingen leerden via beide aanpakken beter te onderzoeken, bleek uit performance assessments, beoordelingen op basis van individuele mini-onderzoeken en een leerlingverslag. Maar alleen de leerlingen van de expliciete instructiemethode konden onderzoeksvaardigheden, zoals het maken van een grafiek, ook toepassen bij een nieuw onderwerp. Deze leerlingen hadden de vaardigheden dus grondiger geleerd.
Formuleer daarom bij de start van de W&T-les doelen voor de onderzoeksvaardigheden en evalueer deze met de leerlingen aan het eind van de les. Bouw daarnaast klassikale instructiemomenten in, waarbij je bondig uitlegt wat een vaardigheid behelst. Laat de leerlingen vervolgens deelvaardigheden inoefenen via deelopdrachten en laat ze dan de vaardigheden gecombineerd toepassen in een onderzoek. Besteed tot slot aandacht aan metacognitieve vaardigheden: help de leerlingen controleren of de opdracht bij aanvang duidelijk is en laat ze achteraf de kwaliteit van het eigen onderzoek evalueren.
Patricia Kruit, Experimenting Matters: Learning and Assessing Science Skills in Primary Education. Proefschrift in voorbereiding, Universiteit van Amsterdam.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
