Te midden van een wereldwijde crisis besloot Pedro De Bruyckere dat hij geen boek wilde wijden aan die crisis. Het is zaak hoofd- van bijzaken te onderscheiden, zo moet hij gedacht hebben. Hoe vervelend de pandemie ook is voor leerlingen, hij is van voorbijgaande aard. Ook andere crises zoals drugsgebruik onder jongeren, eenzaamheid, obesitas en de opkomst van drillrap vallen in het niet bij de grote twee: een groeiende ongelijkheid en verwaarloosde basisvaardigheden.
Eerder schreef De Bruyckere al onderwijsmytheboeken, bomvol onderwijsonderzoek (met Casper Hulshof en Paul Kirschner) en Klaskit, met praktische tips voor leraren. Zijn nieuwe boek, Met de kinderen alles goed, werkt door op beide thema’s. Resultaten uit onderzoek combineert hij met het ontkrachten van allerlei zaken die je in de media, op het schoolplein of van familie te horen krijgt over onderwijs. Daarnaast gaat dit boek gelukkig weer over hoe het wél moet, in plaats van hoe het niet moet.
De Bruyckere geeft de zo vaak gebezigde uitspraak ‘It takes a village to raise a child’ daadwerkelijk invulling
Hoewel dit boek misschien niet direct praktisch in de les bruikbaar is, kan het wel dienen als richtsnoer voor eenieder die onderwijs maakt. Volgens welke principes zouden we onze lessen, onze scholen, ons curriculum in moeten richten? Wat zijn de aanwijzingen daarvoor uit onderzoek? Welke zaken doen er werkelijk toe en welke niet?
Het boek bestaat uit drie delen die, als je leraar bent, steeds relevanter worden. Het eerste hoofdstuk deelt voornamelijk cijfers en feiten over leerlingen, ouders en leraren (er is een groeiend lerarentekort, mensen krijgen steeds later kinderen en leerlingen zijn eigenlijk best gelukkig in onze contreien). In het tweede komen de crises aan bod en stelt De Bruyckere dus dat het voornamelijk draait om ongelijkheid en basisvaardigheden. In het razend interessante derde hoofdstuk draait het om oplossingen.
De belangrijkste oplossing volgens De Bruyckere? Samen leren, de terugkeer van het collectief. Ieder kind is uniek, maar dat is geen reden om ze elk een persoonlijk leertraject te geven. Kinderen die samen hetzelfde leren, trekken zich aan elkaar op. De Bruyckere geeft de zo veel gebezigde uitspraak ‘It takes a village to raise a child’ daadwerkelijk invulling. Daarbij kan de brede school als uitgangspunt dienen en daarbinnen de klas als eenheid.
In de school zou er een speciale plaats moeten zijn voor de drie R’en: routines, regels en de steeds meer in gedrang komende rituelen. Rituelen smeden sociale banden die nodig zijn om het collectief te ervaren. Daarin weerklinkt de boodschap van de Amerikaanse éminence grise van het onderwijs E.D. Hirsch, maar De Bruyckere verbindt het concept ook aan de oer-Hollandse drieslag van Gert Biesta.
Met de kinderen alles goed is een aanrader voor iedereen die in het onderwijs werkt of er meer over wil weten. In slechts honderd pagina’s scheidt de auteur hoofd- en bijzaken van elkaar. Het blijft wel aan de lezer om keuzes te maken, die schrijft hij niet voor. Wat natuurlijk begrijpelijk is, er zijn vele wegen naar Rome, maar soms ook jammer. Je blijft je toch afvragen hoe de auteur zijn ideale school zou inrichten.
Pedro De Bruyckere, Met de kinderen alles goed. Opgroeien in tijden van crises. Lannoo Campus, 2020, € 19,99.
1 Best briljant
2 Verse mythes gekraakt
3 Evidence-informed onderwijs
4 Crisis is bloei
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
