Zelf gaf Jantine van Beek jarenlang les op het vmbo. Inmiddels is ze lerarenopleider bij Stoas Wageningen Vilentum Hogeschool en doet ze promotieonderzoek naar het didactisch handelen van vmbo-docenten. Ze wil bijvoorbeeld weten of docenten vooral sturen of leerlingen juist stimuleren om zelfstandig te leren. Dit staat te boek als het onderscheid tussen docent- of kennisgericht versus leerlinggericht.
Om daarachter te komen ging Van Beek te rade bij leerlingen. Dat zijn niet alleen ervaringsdeskundigen bij uitstek, voordeel is bovendien dat je zo veel data krijgt – veel meer dan als je zelf gaat observeren in lessen. Ook zijn hun antwoorden betrouwbaarder dan die van leraren: leraren schatten hun eigen handelen vaak te optimistisch in. Van Beek ontwikkelde de Pedagogical Practices Inventory (PPI), een lijst met uitspraken over docenten die leerlingen op een vijfpuntsschaal moesten aankruisen. Bijvoorbeeld: 'Deze docent vertelt ons hoe we ons huiswerk kunnen verbeteren' of 'Deze docent laat ons nadenken over wat we al van een onderwerp weten'.
Zo kreeg ze op zestien vmbo-groenscholen informatie van 2970 tweedeklassers over 170 docenten. Wat bleek? Van Beek: 'Leraren doen niet het een of het ander, maar combineren alles. Het onderscheid uit de vakliteratuur bestaat in de praktijk helemaal niet.' Ze vond wel verschillen tussen docenten, maar die hebben te maken met de mate van didactisch handelen. Hoe meer handelen leerlingen ervaren, hoe meer ze leren. 'Volgens diverse theorieën is leerlinggericht beter dan docentgericht. Dat klopt dus niet. Het gaat niet om een verandering van kennis- naar leerlinggericht, maar van weinig naar veel didactisch handelen.'
Jantine van Beek, Measuring Teacher Regulating Activities Concerning Student Learning in Secondary Education Classrooms. In: Studies in Educational Evaluation, december 2014.
Tekst: Bea Ros
Dit artikel is eerder verschenen als onderdeel van de rubriek Onderzoek Kort in Didactief (maart 2015).
21 juli 2015
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
