Er zijn grote verschillen in hoe snel en hoe effectief leraren ingrijpen bij pesten. Uit een vragenlijst onder 114 po-leraren en 66 vo-leraren blijkt dat vooral de houding en het zelfvertrouwen van leraren bepalend zijn voor wel of niet ingrijpen: hoe serieus neemt iemand pesten en in hoeverre heeft diegene vertrouwen in het eigen vermogen om de oorzaken van pesten weg te nemen? Bekend is al dat anti-pestprogramma’s in het po effectiever zijn dan in het vo. Dat zou te maken kunnen hebben met de schoolcultuur. Uit een analyse van internationale data uit veertien landen door de promovenda over bijna 100.000 leraren blijkt inderdaad dat po-leraren beter te spreken zijn over de schoolcultuur dan hun collega’s in het vo. Haar gedetailleerdere studie onder 180 Nederlandse leraren bevestigt dit: po-leraren zijn positiever over onder meer collegialiteit, vertrouwen en gedeelde besluitvorming.
In je eentje houding en zelfvertrouwen verbeteren is lastig. Dat gaat beter in samenspraak met collega’s. Praat binnen het team over pesten en hoe daarmee om te gaan en stimuleer als teamleider of directeur een gedeelde aanpak hiervoor. Kies bijvoorbeeld samen een bewezen effectief anti-pestprogramma. Een eenduidig beleid is ook een heldere boodschap aan alle leerlingen en ouders: wij tolereren pesten niet en schieten te hulp wanneer het toch gebeurt. Werk als schoolleider aan een veilige en collegiale schoolcultuur. Samen met collega’s concrete pestsituaties bespreken en eventueel naspelen, kan bijdragen aan meer zelfvertrouwen en verheldert ook de normen binnen een team.
Danelien van Aalst, Elements contributing to teachers’ role in bullying. Proefschrift Rijksuniversiteit Groningen, 2022.
Dit artikel verscheen in Didactief, januari/februari 2023.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven