Bijscholingsactiviteiten: je ontkomt er niet aan. Soms heel nuttig, soms ook helemaal niet. Maar er zijn verschillende manieren om die bijscholing te organiseren. Een daarvan is de huisacademie, waarin een school, groep scholen of bestuur professionaliseringsactiviteiten voor de eigen medewerkers organiseert. Hoeveel huisacademies er precies in Nederland zijn, is onbekend, maar er zijn er vijftig aangesloten bij het landelijk Netwerk Huisacademies. Vijfenzeventig coördinatoren/aanspreekpunten vulden een enquête in voor dit onderzoek. Hiervan kwamen er 43 uit het po en 19 uit het vo. Dertien academies richtten zich op po- en vo-scholen. Vo-academies richten zich veelal op een kleinere groep scholen (of zelfs maar 1), hun po-zusjes bedienen vanzelfsprekend vaak een grotere groep. In 81% van de gevallen bedient een po-academie het hele schoolbestuur.
De meeste huisacademies ontstaan vanuit de wens van een bestuur om het personeel (leraren, schoolleiders en anderen) zich verder te laten ontwikkelen, zonder daarbij afhankelijk te zijn van externe organisaties. Bij scholing in huis is de vertaalslag naar de eigen praktijk en visie een stuk makkelijker. Meer dan de helft van de academies valt in deze categorie: veel eigen deskundigen die vooral voor eigen medewerkers werken. Iets meer dan de helft van de huisacademies staat ook open voor deelnemers van buitenaf: zij delen hun kennis dus met andere scholen. Het is allemaal nog redelijk kleinschalig: huisacademies zijn nog geen grote spelers in hun regio. Het grootste deel werkt wel samen met een of meerdere kennisinstellingen in de buurt, bijvoorbeeld met PABO’s, hogescholen, nascholingsinstanties, universiteiten en uitzendbureaus, om kennis en expertise te delen en om samen verantwoordelijkheid te dragen voor het opleiden van leraren. Het gaat echter bij meer dan de helft van de academies maar om een of enkele partners.
Een andere reden om de nascholing binnenshuis te houden is dat het mogelijk goedkoper is: eigen personeel verzorgt de scholing immers in werktijd. Het geld blijft binnen het bestuur dat de academie financiert. Bij ongeveer 75% van de huisacademies komt het budget van het bestuur, 40% zet ook (een deel van) het professionaliseringsbudget van leraren in en geld van deelnemende scholen. In het po krijgt de school per fte 500 euro per jaar voor scholing, in het vo krijgt elk personeelslid zelf 600 euro voor professionalisering.
Maar hoe zorg je er nu voor dat binnen een huisacademie niet alleen oude kennis en ervaring wordt rondgepompt, maar ook nieuwe kennis wordt gedeeld? Ruim de helft van de huisacademies (65%) schakelt regelmatig expertise van externen in, met name onderwijsadviseurs en lerarenopleiders. Het zijn met name deze externen die wetenschappelijke literatuur inbrengen in de activiteiten. Academies die nog in de opstartfase zitten, geven geen aandacht aan onderwijsonderzoek.
Maar waar gaan die activiteiten dan over? Vakinhoud en –vaardigheden, didactiek en persoonlijke ontwikkeling zijn thema’s die veel aan bod komen, maar ook pedagogiek en leiderschap zijn populair. 40% van de academies houdt bij de programmering rekening met de wensen van de eigen leraren. Daar wordt dus niet in het wilde weg scholing opgelegd aan de leraren, maar wordt van te voren gekeken waar behoefte aan is. Het aanbod wordt echter ook deels bepaald door de visie van de school of het bestuur.
Succes of mislukkingHoe zorg je ervoor dat je huisacademie een succes is? Respondenten geven aan dat de belangrijkste factoren voor succes steun vanuit het bestuur en schoolleiding, en voldoende deelname van medewerkers zijn. Maar ook een goed aanbod, aansluiting bij de visie van de school en de beschikbare middelen, zoals goede ICT-voorzieningen, worden als belangrijk genoemd. Tegelijkertijd wordt het tegenovergestelde, dus o.a. een tekort aan steun en onvoldoende deelname, genoemd als belemmerend voor succes. Het KI adviseert het landelijk Netwerk Huisacademies mede op basis van dit onderzoek een starterskit met informatie te ontwikkelen voor nieuwe huisacademies. |
Lees hier het hele onderzoeksrapport.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
