In 2007 kwamen er streefniveaus voor de verschillende vaardigheden bij moderne talen. Dat was voor gespreksvaardigheid nog niet zo eenvoudig: scholen hadden hier hun eigen opdrachten voor, met eigen beoordelingen. Een helder landelijk gemiddelde ontbrak.
Ruim tien jaar later blijkt dat de streefniveaus voor gespreksvaardigheid – zowel spreken als gesprekken voeren – bij vwo (B2), havo (B1+) en vmbo-gt (A2) wel iets omhoog kunnen: de leerlingen kunnen meer aan. Zo zouden binnen het vmbo-gt meer discussies over actuele onderwerpen, zoals werk of studie, helpen om leerlingen extra uit te dagen. Havo-docenten kunnen vaker maatschappelijke thema’s aankaarten. In het vwo kan er (vaker) geoefend worden met vloeiend spreken, argumenten structureren en vlot en adequaat reageren op onverwachte opmerkingen. Voor vmbo-bb ligt het anders: daar haalt 40% het streefniveau (A2) niet. Bij vmbo-kb (A2) is dit een kwart. Nader onderzoek moet uitwijzen wat hier geschikte aanpassingen zijn.
Binnen het onderzoek deden ruim 1.700 jongeren van veertig scholen mee aan een adaptieve mondelinge toets: elke leerling voerde een gesprek met twee examinatoren, van wie er een het gesprek leidde (gesprekspartner) en de ander luisterde (beoordelaar). De leerlingen kregen een score op grammatica/woordenschat, discourse management (conversatie voeren, monoloog houden), uitspraak, en interactie (adequaat reageren gezien de situatie, gesprekspartner en inhoud). Jongeren uit het tweetalig onderwijs en versterkte taaltrajecten konden niet meedoen. Na de toets beantwoordden alle leerlingen digitaal vragen in relatie tot lesaanpak en schoolbeleid. Ook werden twaalf docenten geïnterviewd.
De uitkomsten bevestigen wat bekend is uit eerder onderzoek: vooral nuttig blijkt het gebruik van Engels als voertaal in de les, net als doelen verhelderen, individuele feedback geven en geregeld oefenen. Denk hierbij aan gesprekken met medeleerlingen of met jou als docent, hardop voorlezen en spreekbeurten.
Daniela Fasoglio en Dirk Tuin, Eindniveau gespreksvaardigheid in het voortgezet onderwijs. SLO, 2017.
Dit artikel verscheen in de rubriek Onderzoek Kort in Didactief, juni 2018.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
