Onderzoek

Engels leren zonder grammatica

Tekst Bea Ros
Gepubliceerd op 28-01-2020 Gewijzigd op 13-05-2020
Twee schooljaren zonder grammaticalessen bij Engels. Een Utrechtse leraar-onderzoeker probeerde het uit en concludeert: grammatica is niet broodnodig.  

Grammatica is een prominent onderdeel in het moderne vreemdetalenonderwijs (MVT), zeker in de onderbouw. Onmisbaar volgens veel leraren om je een nieuwe taal eigen te maken. Maar is dat echt zo? Dat vroeg promovenda Leslie Piggott zich af. Het is toch belangrijker dat je je vlot verstaanbaar kunt maken dan dat je correct spreekt?
Ze nam met een Dudoc-Alfa-promotiebeurs de proef op de som. Op haar school, rsg Tromp Meesters in Steenwijk, schrapte ze in de eerste twee leerjaren alle expliciete grammatica-instructie en -oefeningen, samen goed voor meer dan een derde (37%) van de lestijd. Ze verving die door meer aandacht voor lezen, luisteren, spreken, schrijven en vocabulaire. Grammatica kwam hooguit impliciet aan bod. Ze vergeleek de taalontwikkeling van deze 241 leerlingen met die van een eerder cohort (222).
Leerlingen uit de impliciete groep hadden na twee jaar een grotere woordenschat, spraken vloeiender, schreven complexere zinnen en waren beter in begrijpend lezen. De expliciete groep was juist beter in foutloos schrijven (al waren hun zinnen korter) en in grammaticatoetsen. Qua luistervaardigheid deden ze niet voor elkaar onder – wat volgens Piggott waarschijnlijk vooral te danken is aan al het Engels dat jongeren in hun vrije tijd horen.
Aan het eind van het tweede jaar kreeg de eerste groep een stoomcursus grammatica (zes uur). Dit bleek voldoende om de leerlingen op hetzelfde peil te krijgen als de expliciete groep.
Piggotts conclusie: ‘Is het kerndoel van het vreemdetalenonderwijs om effectief en adequaat te kunnen communiceren en is grammaticale correctheid daarbij minder essentieel? Dan lijkt een benadering zonder grammatica-instructies in de eerste twee jaren van het voortgezet onderwijs een verstandige keuze: first meaning, then form.’


Leslie Piggott, First Meaning then Form: A Longitudinal Study on the Effects of Delaying and Reducing Explicit Form-Focused Instruction for Young Adolescent EFL Learners. Proefschrift Universiteit Utrecht, 2019.

Dit artikel verscheen in Didactief, januari-februari 2020.

Click here to revoke the Cookie consent