Ruim een kwartier voor het interview bliept de telefoon. Een whatsappje van Irene van der Spoel: ‘Kun je het vinden?’, plus smiley. Nee, we zijn niet te laat. Just checking. ‘Ik wacht op je in de kantine.’ Klokslag vijf uur staat ze 
er. Een lange, vrolijke verschijning. Ze wil avondeten, want over een uur begint haar les aan bachelorstudenten van de lerarenopleiding Engels aan de Hogeschool van Utrecht. Hier is ze twee dagen per week docent en lid van het ontwerpteam voor gepersonaliseerd leren.
Het werk op de Hogeschool dankt ze aan haar titel Beste Honoursstudent HU 2017. Als vierdejaars student biologie en Engels verdiende ze punten (sterren) met Today’s Teaching Tools, haar eigen bedrijf, waarin ze docenten met theorie, blogs en workshops op weg helpt met digitale leermiddelen in de klas. De prijs bracht haar carrière in een ontzaglijke stroomversnelling. ‘Nog niet eens afgestudeerd, kreeg ik de volgende dag al een kleine twintig mails met baanaanbiedingen.’
Naast haar eigen bedrijf en haar werk op de Hogeschool geeft Van der Spoel biologie en Engels aan mavo-leerlingen op de Goudse Scholengemeenschap Leo Vroman. ‘Het is een halve baan die ik in twee dagen doe. ’s Avonds ben ik kapot, maar de leerlingen zijn zó leuk.’
Google je haar naam, dan kom je uit bij ‘baan’ nummer vier: namelijk die van (portret)fotograaf. Ze had als kind met haar zussen een eigen paard. ‘Ik was er altijd mee bezig. In die tijd ontstond ook de liefde voor fotografie. Mensen op de manege wilden foto’s van hun dier. Mijn moeder had me de beginselen geleerd op haar spiegelreflex en van de ene opdracht kwam de andere. De hobby werd een bijbaan. Bij de KvK registreerde ik mijn fotografiebedrijfje, dat nog steeds bestaat.’ Heeft ze misschien adhd? Van der Spoel lacht. ‘Hooguit add. Nee hoor, ik vind het gewoon allemaal zó leuk! En, vooruit, ik ben gedreven.’ En dat is een understatement.
Met zo’n goed gevulde werkweek, die een ander bij de gedachte alleen al overspannen maakt, is het onvoorstelbaar dat Van der Spoel vroeger een ‘luie’ leerling was. ‘Ik zat op het atheneum, wilde wel graag leren, maar raakte niet geboeid. Had ik toen kunnen leren met digitale middelen, dan had dat me geholpen. Ik was graag met een laptop in hoog tempo door de oefeningen gegaan en had liever extra u
itdaging gekregen. Of geleerd met tools als Kahoot en interactieve spelletjes als Quizlet om de stof te oefenen. Met digitale leermiddelen kun je het onderwijs leuker maken. Ordeproblemen verdwijnen direct bij een leuke digitale les. Maar,’ benadrukt Van der Spoel, ‘ICT is geen doel op zich. Het is voor mij een middel voor meer persoonlijke aandacht. Op de mavo heb ik bijvoorbeeld een opdracht waarbij alle leerlingen met smileys aangeven hoe ze zich voelen. Als ik zie dat iemand niet lekker in zijn vel zit, bespreek ik dat een-op-een. Dat vind ik belangrijk, daarom promoot ik ICT in het onderwijs.’
Met het avondmaal – een kleine wrap en een bekertje thee – koud achter de kiezen, installeert Van der Spoel zich in haar lokaal. Vandaag begeleidt ze vijftien toekomstige leraren in onderzoeksvaardigheden. En dat gebeurt natuurlijk met ICT én 
in moordend tempo. ‘Want dan is er lekker veel tijd over om mensen persoonlijk te helpen. De leraren die ik vroeger goed vond, hadden allemaal aandacht voor je.’ Aandacht die ze nog harder nodig had toen haar moeder plotseling overleed. ‘Ze had een longembolie en stierf op weg naar haar werk. Ik was vijftien toen het gebeurde. Dan is het fijn als docenten geregeld vragen of je het wel trekt.’
Op het digibord verschijnt een vraag: wat vond je een pluspunt van de presentatie over testen en evalueren? Eén student kiest voor het antwoord: ‘eindelijk is duidelijk wat er van mij wordt verwacht’. ‘Ik hoop dat dit alleen met school te maken heeft, anders heeft de psycholoog een dingetje,’ grapt Van der Spoel. De klas lacht mee.
Na een half uur is er ruimte voor feedback. Op het digibord zie je de studenten typen. Iets minder snel graag, is een van de reacties. Van der Spoel: ‘Herkenbaar, ik ben altijd te snel, maar na de bijeenkomst stuur ik jullie het filmpje van mijn les. Dan kunnen jullie het rustig nog eens bekijken.’
Leraar worden was voor Van der Spoel – vader programmamanager, moeder biologiedocent – geen bewuste keuze. Toen ze zich in 5 havo oriënteerde, wilde ze psycholoog worden. Ze twijfelde, had zelf nog zo veel (levens)vragen dat het voelde alsof ze, om met Herman Finkers te spreken, als psycholoog aan de verkeerde kant van de tafel zou zitten. De omgeving schoot te hulp. ‘Docenten, medeleerlingen, familie en vrienden riepen allemaal hetzelfde: “Is lesgeven niet iets voor jou?” Ik wuifde dat weg. Ik was verlegen. Presenteren? Doodeng.’ Toch nam ze de adviezen ter harte. Ze gaf een biologieles aan de brugklas op haar eigen school. ‘Het was te gek. Voor de groep was de verlegenheid weg. Vanaf dat moment ontstond er een energie die nooit meer is weggegaan.’
Om zichzelf zo veel mogelijk uit te dagen tot leren, volgde ze twee studies tegelijk. ‘Dat deed ik vanuit de gedachte: dan móét ik wel ijverig worden.’ Die aanpak werkte. In het eerste jaar behaalde ze met extra vakken honderddertig studiepunten voor beide studies. In het tweede jaar had ze haar eerste baan, op een vmbo-school. Met neg
entien jaar verving ze een docent die met zwangerschapsverlof was. Trots vertelt ze: ‘Ik gaf Engels, biologie en Nederlands en deed naast mijn 22-urige werkweek leerjaar twee en drie van mijn beide studies in één jaar.’ Zo behaalde ze binnen krap drie jaar twee bachelors.
En alsof dat allemaal nog niet genoeg is, volgt Van der Spoel nu tussen de bedrijven door een master leren en innoveren. ‘Daarmee wil ik de lerarenopleidingen écht laten aansluiten bij scholen van de toekomst,’ zegt ze vastberaden. Irene ‘wervelwind’ van der Spoel dus; onthoud die naam!
Dit artikel verscheen in de rubriek ´De Biotoop´ in Didactief, januari/februari 2018.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
