Interview

In de biotoop van... Bart Thijs

‘Kijk, en dit is colakruid, weten jullie nog? Je mag proeven als je wilt, maar je kunt ook ruiken. Pluk maar een blaadje,’ zegt meester Bart Thijs (44). ‘Het smaakt helemaal niet naar cola,’ vindt Hugo. ‘Het smaakt vies, maar ruikt wel lekker,’ zegt Felix. Dina durft het nog niet aan. ‘Je kunt ook voelen,’ nodigt Thijs haar uit. ‘Voelt het stekelig of juist zacht?’ 

Even later deelt de meester schepjes uit. De kinderen mogen de aarde tussen de plantjes loswroeten. Dan vist Thijs wormen uit een plastic bak met aarde. ‘Wie durft?’ ‘Iieie jak’, Billy zet een stap terug. Maar Abel houdt zijn hand al op. Terwijl hij uitlegt waarom wormen goed zijn voor de planten (gegiechel bij het woord poep), laten de kinderen ze los in de aarde. Tegen Lindsey zegt hij: ‘Hier, een babywormpje voor jou. Wel even een liedje zingen hè, als je hem in z’n bedje legt.’

Hart voor de natuur
Met acht leerlingen uit zijn groep 3 is de leraar aan de slag in het voedselbosje op het schoolplein van basisschool De Talisman in Eindhoven. Verderop doen acht andere leerlingen onder leiding van een stagiair een buitendictee. Een derde groepje maakt met prikkers, emmers en kruiwagens het groene schoolplein netjes. Natuur en duurzaamheid staan hoog in het vaandel op De Talisman. ‘We doen mee aan Eco-Schools, een internationaal programma voor scholen die werk maken van duurzaamheid. We hebben twee weken geleden de Groene Vlag gehesen, het keurmerk voor scholen die duurzame stappen zetten. Als eerste school in Eindhoven.’ 

Zelf zit Thijs met een afvaardiging van bovenbouwleerlingen in het Eco-team. ‘Leerlingen staan centraal bij de verduurzaming. Zij komen met ideeën, die we vervolgens onderzoeken en waar mogelijk in praktijk brengen.’ Zo kregen alle prullenbakken in school duidelijke stickers voor afvalscheiding, is er een leerzame video (Eco-journaal) over energiebesparing gemaakt en wordt momenteel de haalbaarheid onderzocht van een waterreservoir onder het schoolplein om regenwater op te vangen. 

Ook het voedselbosje komt uit de koker van het Eco-team. Groep 3 en groep 7 zijn verantwoordelijk voor het onderhoud. ‘Het is zo gaaf om leerlingen vertrouwd te maken met groen. Hoe ze dan enthousiast staan te proeven en ruiken, wel of geen worm durven vasthouden; dat vind ik superleuk om te zien.’ Het is niet zo vreemd dat juist Thijs de kartrekker duurzaamheid op school is. Hij staat bekend om zijn groene hart. ‘De conciërge vraagt regelmatig aan me: is dit duurzaam? Of ik hoor collega’s: ‘O, daar is Bart, even dat plastic netjes scheiden.’ Als geintje hoor, maar het thema kleeft wel aan me.’ 

Thijs had altijd al belangstelling voor de natuur. Dat werd extra gevoed door de deeltijdopleiding Leraar Aardrijkskunde die hij zes jaar geleden afrondde. ‘Daar ging het veel over klimaatverandering. Het heeft me des te meer doen inzien dat er werk aan de winkel is en iedereen zijn steentje moet bijdragen. Een stuk opvoeding van kinderen is essentieel. Ik wil leerlingen meegeven dat het belangrijk is aardig te zijn voor onze omgeving. Dan doel ik op de aarde én de mensen.’

Onmisbare interactie
Terug naar het plein. Meester Thijs fluit op zijn vingers; tijd om te wisselen. De leerlingen verzamelen bij het voedselbosje. ‘Hier is iets niet helemaal goed gegaan,’ zegt Thijs als hij in een kruiwagen een mix van blaadjes en verpakkingsafval ziet. ‘De blaadjes moeten in de kruiwagen en die mag dan hier in de hoek worden geleegd. Het plastic afval moet daar juist niet bij, daar is de emmer voor. Kom het nog maar even scheiden.’ In het voedselbosje gaat een nieuw groepje aan de slag. ‘Mag ik het onkruid eruit trekken meneer?’ vraagt Valerie. ‘Weet je dan wat wel en geen onkruid is?’ Nee, dat eigenlijk niet… Ze moeten er samen om lachen.

Het zijn dit soort kleine momentjes die Thijs’ dag maken. ‘De interactie tussendoor, even een onderonsje, de grappige gesprekjes: ik geniet daar erg van.’ Daar is de leraar zich sterk van bewust sinds hij de overstap probeerde naar het vo. Na vijftien jaar basisonderwijs, leek het hem leuk meer vakinhoudelijk aan de slag te gaan. Vandaar de studie Aardrijkskunde, met een master op de koop toe. ‘Ik heb het een half jaar volgehouden in vwo-5’, lacht Thijs. ‘Ik vond het inderdaad leuk om met de inhoud bezig te zijn. Maar ik miste de interactie die je in het basisonderwijs hebt, de band die je opbouwt met kinderen en ouders. En ook de vrijheid trouwens. Hier kan ik spontaan met de klas naar buitengaan, in het vo zit je meer aan een rooster vast.’

Een goede band
De stap terug was snel gemaakt. Intussen werkt Thijs alweer vijf jaar op De Talisman. ‘Ik weet nu: dit is waar ik hoor.’ Mooi aan zijn vak vindt Thijs het enthousiasme van leerlingen. ‘Ze zijn zo gemotiveerd en leergierig! Als sponsjes die alles opslurpen wat je ze aanreikt. Zeker in groep 3 zie je die ontwikkeling snel gaan; dat geeft veel voldoening.’ 

Groep 3 is ook een jaar waarin flink wordt geïnvesteerd in een fijne groep. Na de kleuterjaren verdeelt De Talisman de oudste kleuters uit zeven kleutergroepen over de drie groepen 3 om vervolgens tot groep 8 in deze samenstelling verder te gaan. ‘Dus dit is het moment om als groep een goede basis te leggen. Leerlingen moeten elkaar echt nog leren kennen. Daar steek ik tijd en energie in. Met spelletjes bijvoorbeeld, maar ook door de pauzes uitgebreid voor en na te bespreken.’ Daarnaast zorgt Thijs dat hij met elk kind regelmatig één-op-één-momentjes heeft. ‘Bij de één is dat met een geintje over zijn favoriete voetbalclub, bij een ander door voor het naar huis gaan even te vragen hoe haar dag was. Het draagt bij aan een goede band. Ik weet van sommige kinderen dat de thuissituatie lastig is. Dan vind ik het extra belangrijk dat ze hier een veilige plek hebben en weten dat ze bij mij terechtkunnen.’

Lees meer verhalen in ons dossier In de biotoop van.

Dit artikel is verschenen in Didactief november-december 2024.

https://didactiefonline.nl/artikel/in-de-biotoop-van

2024
november/december

Bij De Talisman in Eindhoven werd recent de Groene Vlag gehesen. Een moment van trots voor meester Bart Thijs, die op de school de duurzaamheidskar trekt. Hij wil leerlingen meegeven dat we zuinig moeten zijn op de aarde, en op elkaar. ‘We doen mee aan Eco-Schools, een internationaal programma voor scholen die werk maken van duurzaamheid. We hebben twee weken geleden de Groene Vlag gehesen, het keurmerk voor scholen die duurzame stappen zetten. Als eerste school in Eindhoven.’  Zelf zit Thijs met een afvaardiging van bovenbouwleerlingen in het Eco-team. ‘Leerlingen staan centraal bij de verduurzaming. Zij komen met ideeën, die we vervolgens onderzoeken en waar mogelijk in praktijk brengen.’