Onderzoek

Het Cele-effect

Tekst Barneveld
Gepubliceerd op 05-02-2013 Gewijzigd op 01-11-2016
Uitvinder van de schoolklas, verspreider van onderwijs. Hoe belangrijk Joan Cele, rond 1400 rector van de Latijnse School in Zwolle, is geweest voor de ontwikkeling van Nederland, blijkt uit deze studie van het Centraal Planbureau. Daarin wordt beschreven welke invloed de religieuze groepering Broeders van het Gemene Leven, waar Cele een voorman van was, heeft gehad.

Zo speelden de Broeders in de 15e en 16e eeuw een belangrijke rol in het toegankelijk maken van onderwijs voor kinderen van het platteland. Voor hen richtten ze huizen in waar leerlingen tijdens hun opleiding konden verblijven. En dat niet alleen: de Broeders moedigden ook kinderen uit arme gezinnen aan om naar school te gaan. Mede daardoor telde de school van Cele in Zwolle begin 15e eeuw zo’n 1200 leerlingen, en had Deventer zelfs een school met 2000 leerlingen. Enorme aantallen in die tijd.

De vroege verspreiding van het onderwijs had effect: Nederland ontwikkelde zich vroeg. De economie groeide, de maatschappij ontwikkelde zich en de bevolking was in vergelijking met andere gebieden in die tijd hoog opgeleid. Dat is bijvoorbeeld te zien in deze grafiek: in het jaar 1600, en ook lang daarna nog, had Nederland veel meer geletterden dan Duitsland.

 

Samen met hoogleraar Onderwijskunde Sjoerd Karsten gingen we in Zwolle op zoek naar de erfenis van Cele. Klik hier om de reportage te bekijken.

Bronvermelding

1 Video: wandelen met Sjoerd Karsten in Zwolle
2 Video: wandelen met Sjoerd Karsten in Zwolle
3 Video: wandelen met Sjoerd Karsten in Zwolle

Click here to revoke the Cookie consent