Hoewel vrijwel alle kinderen en jongeren in de leerplichtige leeftijd (4-16 jaar) naar school gaan, blijkt slechts zestien procent van alle meldingen die binnenkomen bij het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling afkomstig uit het onderwijs. In de Rechten van het Kind van de Verenigde Naties staat dat kinderen recht hebben op bescherming tegen mishandeling, verwaarlozing, seksueel misbruik en geweld. Hiervoor is steeds meer aandacht. Zo presenteerde de Tweede Kamer recent een ‘tien-punten-plan’ om kindermishandeling te stoppen. Dat plan biedt handvatten op met name het terrein van wetgeving, zorg en welzijn. Weinig aandacht is er in deze aanpak voor de rol van de scholen. Jaarlijks blijken zo’n 50.000 tot 80.000 kinderen te worden mishandeld. Een veel groter aantal is getuige van huiselijk geweld. Opgroeien in een onveilige situatie heeft invloed op de sociaal-emotionele ontwikkeling en kan leiden tot gedrags- en leerproblemen. Scholen hebben de taak om een veilige leeromgeving te bieden, waarin leerlingen zich optimaal kunnen ontwikkelen (ook in sociaal-emotioneel opzicht). Bovendien is het onderwijzend personeel gewend om te gaan met problemen rond leren en gedrag. Signalen van leerlingen over huiselijk geweld zouden daarom op school moeten worden opgepikt.
Er is een aantal maatregelen dat de school kan treffen, waardoor deze beter om kan gaan met het vermoeden dat er thuis geweld wordt gebruikt. Ten eerste het ontwikkelen of aanscherpen van schoolbeleid, waardoor er een veiliger werkomgeving ontstaat, die nodig is om vermoedens van huiselijk geweld aan de orde te kunnen stellen. In dit beleid moet duidelijk worden geformuleerd welke taak de schooldirectie hierin heeft en wat haar verantwoordelijkheid is, en welke taken en rollen docenten en andere medewerkers (zoals interne begeleiders, leerlingbegeleiders, zorgcoördinatoren) hebben. Het schoolbeleid moet voor iedereen, ook de ouders, helder zijn. Daarnaast kan de school een protocol invoeren. Sinds het begin van dit schooljaar zijn voor het onderwijs landelijke voorbeeld-protocollen beschikbaar, gericht op het handelen bij vermoedens van huiselijk geweld (één protocol voor primair en één voor voortgezet en beroepsonderwijs). Het invoeren van een protocol alleen is echter onvoldoende. De protocollen dienen per school op maat te worden aangepast. En het is van groot belang dat de medewerkers leren goed met deze protocollen te werken.
Tot slot zou de school de deskundigheid van zijn medewerkers op dit gebied moeten bevorderen. Het herkennen van signalen en het doorbreken van de handelingsverlegenheid zijn belangrijke aspecten waar in de deskundigheidsbevordering aandacht moet worden besteed. In opdracht van het ministerie van OCW is daarvoor een training ontwikkeld, Omgaan met huiselijk geweld op school. Het versterken van kennis en vaardigheden rond het signaleren van huiselijk geweld en bewustwording van de eigen houding ten opzichte van huiselijk geweld zijn onderdelen die in de training uitgebreid aan bod komen. Met genoemde drie maatregelen kunnen scholen kinderen en jongeren die slachtoffer of getuige zijn van huiselijk geweld eerder opmerken. Door de verbetering van deze signaalfunctie en van de mogelijkheden er professioneel op in te springen, worden scholen toegerust hun rol als belangrijke schakel in de keten van het voorkomen en aanpakken van huiselijk geweld adequater te spelen.
De protocollen en meer informatie over de training zijn te vinden op http://www.onderwijsenhuiselijkgeweld.nl
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
