Onderzoek

Helen Parkhurst (1887-1973)

Tekst Jessie van den Broek
Gepubliceerd op 22-01-2013 Gewijzigd op 24-10-2016
Dalton, is dat niet die onderwijssoort die wel iets wegheeft van Montessori, maar dan anders? Waar komt het eigenlijk vandaan? De moeder van het daltononderwijs is Helen Parkhurst: een pittige dame die een broertje dood had aan stilzitten en luisteren.

Parkhurst wordt eind negentiende eeuw geboren in de VS. Ze is pas achttien als ze begint met lesgeven – zonder bevoegdheid, maar vol met ideeën. In het kleine Waterville (Wisconsin, VS) komt ze terecht op een zogenaamde one-room country school. Een schooltje met maar één docent en zo’n 40 leerlingen van verschillende niveaus en leeftijden, allemaal in dezelfde klas. Wat moet je ermee – we horen het u denken. Maar voor Parkhurst is het een mooie gelegenheid om te experimenteren met haar eigen onderwijsvisie. In plaats van steeds klassikaal les te geven, laat ze haar leerlingen zelf kiezen uit de leerstof, zelf een planning maken en veel samenwerken. Want pas als je kinderen hun eigen leerproces in handen geeft, kunnen ze zich ontwikkelen tot zelfstandige en verantwoordelijke mensen, is haar gedachte. Leren voor het leven, daar draaide het volgens Parkhurst om: ‘Het probleem met het onderwijs van vroeger’, zei ze ooit, ‘is dat het je niet voorbereidt op het leven dat we vandaag de dag leiden.’ 

Kinderen hebben uit zichzelf de drang om te leren, vond Parkhurst; de school en leraar zijn er vooral om ze daarbij te ondersteunen. Klinkt als Maria Montessori? Geen toeval: in 1914 bezocht Parkhurst een training van Montessori in Rome, waar de twee met elkaar in contact kwamen. Toen de Italiaanse vervolgens naar de VS kwam om haar ideeën te verspreiden, ging Parkhurst aan de slag als haar assistente. Toch scheidden na een paar jaar hun wegen. Naar verluidt was er frictie ontstaan tussen de twee dames, maar het fijne weten we er niet van. Een van de belangrijke verschillen tussen de twee onderwijsvisies is dat het daltononderwijs leerlingen probeert uit te dagen met taken, terwijl het montessorionderwijs dat vooral doet met materialen. 

Het daltononderwijs wordt lang niet overal een succes, maar krijgt vooral in Engeland, Japan en Nederland een stevige voet aan de grond. In Nederland wordt de eerste daltonschool in 1928 opgericht; de Nederlandse Dalton Vereniging volgt een paar jaar later. Als Parkhurst in de jaren ’50 ons land bezoekt, wordt ze benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau.  Blijft de vraag: wie was nu die Dalton? Niemand. Parkhurst vernoemde haar onderwijsvisie uitdrukkelijk niet naar zichzelf – zoals bij veel andere pedagogen wel gebeurde – maar naar het dorp Dalton in de Amerikaanse staat Massachusetts, waar ze haar eigen school stichtte. Inmiddels zijn er wel veel scholen naar haar vernoemd. 

Lees alle artikelen uit deze serie in ons dossier Dode pedagogen.

Verder lezen

1 Dode pedagogen

Click here to revoke the Cookie consent