Onderzoek

Hardnekkige digitale kloof

Tekst Masja Lebouille
Gepubliceerd op 20-08-2020 Gewijzigd op 25-08-2020
Beeld Shutterstock
Bij de start van het afstandsonderwijs stonden leerlingen (vo) uit laagopgeleide of migrantengezinnen al op één – nul achterstand.

Kinderen van laagopgeleide of migrantenouders (vo) wereldwijd waren aan het begin van de corona-uitbraak minder goed voorbereid op online afstandsonderwijs dan hun klasgenoten, blijkt uit onderzoek van Herman van de Werfhorst, Emma Kessenich en Sara Geven (Universiteit van Amsterdam). Zij waren digitaal minder vaardig, waardoor zij waarschijnlijk niet maximaal van afstandsonderwijs konden profiteren. Met name jongens uit deze groep trokken aan het kortste eind.

De onderzoekers gebruikten de International Computer and Information Literacy Study-gegevens over 7 landen (ICILS 2018) en de Teaching and Learning International Survey over 45 landen (TALIS, 2018) om te beoordelen in hoeverre leerlingen en scholen voorbereid waren op online onderwijs voordat de pandemie uitbrak. Zij stuitten op, naar eigen zeggen, ‘zorgwekkende verschillen’ tussen scholen binnen hetzelfde land. Zo hadden sommige in 2018 al een uitgebreid assortiment aan digitale middelen met vaardige leraren, terwijl ICT bij andere nog in de kinderschoenen stond. Als het gaat om ICT-gebruik in de les waren de verschillen tussen scholen in Nederland groter dan in andere landen. Alleen in Zweden weken de scholen meer van elkaar af. Je kunt je voorstellen dat dat ongelijkheid in de hand werkt.

Toch is er ook goed nieuws: uit het onderzoek blijkt dat kinderen uit gezinnen met een migrantenachtergrond of lage sociaaleconomische status net zo vaak naar scholen gaan met een goede digitale leeromgeving als hun leeftijdsgenoten. Hopelijk krijgt deze groep de komende tijd de kans om hun ICT-vaardigheden bij te spijkeren. Daar zit volgens de onderzoekers namelijk de crux bij het aanpakken van ongelijkheid: de nabije (onderwijs)toekomst is onzeker, dus investeer in ICT en laat kansarme leerlingen hier zo veel mogelijk mee oefenen. 
 

Minder digitale contacten

Ook ander onderzoek doet vermoeden dat kinderen van laagopgeleide ouders minder snel naar digitale middelen grijpen. Zo blijkt uit onderzoek van de Universiteit Maastricht (op basis van de Onderwijsmonitor Limburg) dat jongeren in Limburg tijdens de scholensluiting gemiddeld minder digitale contacten hadden dan hun leeftijdsgenoten uit hoger opgeleide gezinnen. Zij hadden wel evenveel fysieke contacten. Het zou interessant zijn om te onderzoeken of dit ook geldt voor jongeren uit andere regio’s, zoals bijvoorbeeld Rotterdam.

Meer weten over het welbevinden van Limburgse middelbare scholieren in coronatijd? Bekijk hier de uitgebreide factsheets over hun sociale contacten en thuisonderwijs: faciliteiten school en thuis en ondersteuning en motivatie
 

Herman G. van de Werfhorst, Emma Kessenich en Sara Geven. The Digital Divide in Online Education Inequality in Digital Preparedness of Students and Schools before the Start of the COVID-19 Pandemic, Universiteit van Amsterdam, 2020.

Trudie Schils, Lex Borghans, Raoul Haenbeukers en Suzanne Zuidema. Limburgse middelbare scholieren in tijden van Corona, Universiteit Maastricht, 2020.

 

Click here to revoke the Cookie consent