Hij analyseerde duizenden onderzoeken naar effectieve interventies en toonde aan dat hoge verwachtingen het meeste effect hebben. Eerder onderzoek had al aangetoond dat leerlingen hierdoor beter presteren.
Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan: hoge verwachtingen kun je niet zomaar ‘aanzetten’. Wat kunnen we leren van de gedragingen van leraren die hoge verwachtingen hebben van hun leerlingen? Rosenthal en Jacobson (Pygmalion-effect) pleiten voor vragen stellen, aanwijzingen en korte instructies geven, feedback geven en vriendelijkheid tonen.
De methodiek ‘didactisch coachen’ van Voerman en Faber is mede op deze uitgangspunten gestoeld. De methode gaat over leerbevorderend gedrag van leraren tegenover hun leerlingen, van leidinggevenden tegenover leraren of, bij collegiale consultatie of coaching, van leraren onderling. Didactisch coachen is een planmatige en doelgerichte wijze van coachen met behulp van procesgerichte interventies die het leren en de motivatie van de lerende bevorderen. Het beoogt lerenden actief en gemotiveerd te maken en te houden door denkstimulerende vragen die bevorderlijk zijn voor het leerproces en feedback mogelijk maken, effectieve feedback die het leren positief beantwoordt, en beperkte aanwijzingen. Dit alles is gericht op inhoud en strategie en op de lerende persoon en diens modus (‘leerstand’) en persoonlijke kwaliteiten.
Didactisch coachen blijkt een handige aanpak te zijn om scaffolding vorm te geven. Mede daarom hebben wij didactisch coachen een aantal jaren geleden opgenomen in het DNA van het Vathorst College. Wij zijn mede door didactisch coachen daar gekomen waar we nu staan: we hebben tevreden en gemotiveerde leerlingen, een veilig schoolklimaat en een sterke kwaliteitscultuur. We maken ons eigen leren als team aan elkaar zichtbaar met video-opnames en intervisiebijeenkomsten en bepalen waar we tevreden over zijn en wat er beter kan. Oefenen kunnen we immers dagelijks.
Didactisch coachen biedt een rijke bron aan theorie maar vraagt ook om toepassing in de praktijk. Als je je voortdurend afvraagt waarom je als leraar op een bepaalde manier handelt, ben je bereid je eigen leren zichtbaar te maken. Alleen dan raak je verbonden met elkaar en met de leerlingen. Het doorleven en doorgeven van de missie en visie start vanuit bewustwording, openheid, veiligheid en het vertrouwen dat je fouten mag maken en dat je altijd lerende bent. Als je zo werkt en leerlingen vanuit hoge verwachtingen wilt begeleiden, biedt dit boek je een praktisch handvat. Dat smaakt naar meer, toch?
Lia Voerman en Frans Faber, Didactisch coachen. Hoge verwachtingen concreet maken met behulp van feedback, vragen en aanwijzingen. De Weijer, 2016, € 24,95.
Deze recensie verscheen in Didactief, maart 2018.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
