Onderzoek

Geef ze lesstof op papier

Tekst Amber Witsenburg
Gepubliceerd op 31-08-2022 Gewijzigd op 16-11-2022
Beeld Tom van Limpt
Dat leerlingen baat hebben bij het lezen van veel boeken is algemeen bekend. Maar wist je dat het mogelijk ook uitmaakt hóe ze die lezen? Uit onderzoek van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) blijkt dat leerlingen die voornamelijk papieren boeken lezen, teksten beter begrijpen dan leerlingen die digitaal lezen. Ze ervaren bovendien meer leesplezier.


De coronapandemie markeerde de opkomst van digitaal onderwijs. Daarnaast zie je in steeds meer klaslokalen dat de boeken zijn vervangen door laptops. Toch kunnen scholen maar beter niet alle papieren boeken de deur uit doen. Onderzoekers van de OESO keken naar de resultaten van het zogenoemde Programme for International Student Assessment (PISA). Tijdens de leestest van PISA 2018 bleek dat leerlingen die aangeven vooral papieren boeken te lezen maar liefst 49 punten hoger scoren dan leerlingen die weinig of nooit lezen. Dit komt neer op meer dan 1 jaar (40 punten) voorsprong. Leerlingen die vooral digitaal lezen scoorden slechts 15 punten hoger. Het is niet geheel duidelijk of hier een causaal verband achter zit, maar het zou zeker de moeite waard zijn om deze correlatie verder te onderzoeken.

Ook ligt het leesplezier hoger bij leerlingen die vooral papieren boeken lezen of zowel papieren boeken als digitale boeken. Belangrijk om in je achterhoofd te houden dus, als je leerlingen aan het lezen wilt krijgen – en houden.

Verder blijkt dat lezers met een voorkeur voor papier thuis meer boeken in hun kast hebben staan dan leerlingen die kiezen voor een scherm: gemiddeld 195 boeken tegenover 131. Hierbij speelde het sociaal-economische milieu van de leerlingen ook een rol. Bij leerlingen uit kwetsbare gezinnen lag het aantal beschikbare boeken al langer lager ten opzichte van het gemiddelde. Maar tussen het jaar 2000 en 2018 is dit nog eens met 33 procent gedaald in Nederland. Voor leerlingen uit kansrijke milieus is dit aantal gelijk gebleven.

De OESO geeft dan ook het advies om deze ongelijkheid tussen leerlingen in de gaten te houden. Zowel het aantal boeken dat leerlingen thuis hebben als de manier waarop ze lezen (op papier of digitaal) lijkt het uiteindelijke leesniveau te beïnvloeden. Reden dus om op school niet alle stof digitaal aan te bieden, maar je leerlingen ook nog eens een papieren boek aan te reiken. (Bovenstaande foto: Shutterstock)


Naar aanleiding van dit artikel heeft docent Nederlands Arnoud Kuijpers onderstaande animatie gemaakt.


 

Click here to revoke the Cookie consent