Recensies

Boven op de berg

De Amerikaanse schrijver Ransom Riggs schreef de trilogiecyclus over de bijzondere kinderen van mevrouw Peregrine (2012-2015), met als inspiratiebron oude zwart-witfoto’s van onder meer circuskinderen.
Ik moest eraan denken bij het lezen van Lepelsnijder, het nieuwe boek van Marjolijn Hof. Zij liet zich, zo schrijft ze in het nawoord, inspireren door het schilderij Teich im Riesengebirge van Ludwig Richter, een Duitse romantische schilder uit de eerste helft van de negentiende eeuw. Grofweg dezelfde tijd waarin de gebroeders Grimm hun volkssprookjes verzamelden en Hofs verhaal laat zich ook lezen als een sprookje. Na haar realistische kinderboeken, zoals Een kleine kans (2006) en De regels van drie (2013), geeft ze zich nu volledig en even vakkundig over aan een nieuw genre.
Janis woont samen met Frid afgezonderd van andere mensen boven op een berg. Frid laat Janis van tijd tot tijd een paar dagen alleen om proviand in te slaan en bindt hem dan op het hart in en om het huis te blijven. Vegen, de kippen voeren, lepels snijden uit hout en wachten tot Frid weer thuiskomt, dat is wat hij moet doen. Maar deze keer wacht hij tevergeefs. Wel komt na een paar dagen ene Schenkelman de berg op om hem te zeggen dat Frid er voorgoed vandoor is.
Janis raapt al zijn moed bij elkaar en daalt de berg af door het bos en gaat zelfs over de smalle wiebelbrug over het dal. Hij maakt zijn intrede in een ongekende mensenwereld, die veel groter, kleurrijker, bozer, onbetrouwbaarder blijkt dan hij ooit heeft geweten.
Hof zet Janis’ kleine wereld daar boven op de berg overtuigend en beeldend neer, al vanaf de eerste zin – ‘Ze aten al dagen schrale brij met netels.’ De reis door het bos is wat lang uitgesponnen, daar zakt het verhaal een beetje in. Maar als Janis eenmaal de bewoonde wereld in stapt, neemt de spanning weer toe. De vraag wie hij is, wie zijn ouders zijn en wat er met Frid is gebeurd, houdt de lezer in de greep.
Op een hoger plan speelt de vraag in hoeverre Janis zich zal aanpassen. We kunnen alvast verklappen dat hij veel leert, maar ook zichzelf blijft. De Nederlandse jeugdliteratuur is weer een innemende hoofdpersoon rijker.


Marjolijn Hof, Lepelsnijder. Met illustraties van Annette Fienieg. Vanaf 10 jaar. 294 blz. Querido, 2018, €16,50.

Deze recensie verscheen in Didactief, maart 2019.