Onderzoek

Blij op school

Tekst Monique Marreveld
Gepubliceerd op 28-06-2024 Gewijzigd op 28-06-2024
Beeld Human Touch Photography
Elke vier jaar worden de gezondheid en het welzijn van schoolgaande jongeren in kaart gebracht in het internationale onderzoek Health Behaviour in School-aged Children (HBSC). School als gemeenschap scoort relatief goed, druk door schoolwerk nam wel toe.

In 2021/22 namen er ongeveer 280.000 scholieren van 11, 13 en 15 jaar uit 44 landen deel aan onderzoek naar gezondheid en welbevinden. Het onderzoek werd uitgevoerd in Nederland in najaar 2021. Er is goed en slecht nieuws.

De gemeenschap die een school is, komt relatief goed uit het onderzoek. Met name bij steun van klasgenoten zijn er maar weinig landen die het beter doen dan Nederland, volgens de onderzoekers. Wel is hier het percentage meisjes dat veel steun ervaart van klasgenoten en leraren tussen 2017/18 en 2021/22 gedaald, maar dat geldt ook internationaal. De cijfers voor pesten liggen in Nederland ongeveer twee keer zo laag als het internationaal gemiddelde.

De waardering voor school in het algemeen is minder. Het percentage jongeren in Nederland dat school heel leuk vindt, daalt gestaag sinds 2009/10. Hun scores liggen in 2021/22 op het internationale gemiddelde en zijn in ruim een derde van de landen hoger dan in Nederland. Met name druk door schoolwerk is toegenomen, vinden jongeren.

Problematisch zijn niet zozeer de mobieltjes en sociale media (problematisch gebruik is twee keer zo laag als internationaal), als wel het middelengebruik. Nederlandse jongeren roken en drinken ongeveer evenveel als hun internationale leeftijdsgenoten, maar gebruiken wel meer cannabis (17% van de jongens en 15% van de meisjes zeggen wel eens wiet te roken tegen internationaal respectievelijk 13% en 11%)

Het aantal psychosomatische klachten is gestegen, vooral bij meisjes. Het is ook deze groep die hun leven wat vaker dan voorheen een lager cijfer geeft. Internationaal vergeleken zakken we qua levenstevredenheid, zoals de onderzoekers het noemen, wat onder het gemiddelde. Nederlandse jongeren zijn dan weer wel het minst eenzaam, vergeleken met leeftijdgenoten elders. Zou het aan de gezinsrelaties liggen? Opvallend is dat Nederlandse jongeren aangeven makkelijk met hun vader te kunnen praten wanneer ze ergens mee zitten (87% van de jongens en 75% van de meisjes tegen internationaal 78% en 63%; voor moeders liggen de percentages zelfs nog wat hoger). Ook qua ervaren steun van het gezin en van vrienden scoren Nederlandse jongeren hoger dan scholieren in andere landen (al is het cijfer iets gedaald ten opzichte van het vorige onderzoek).

In HBSC-Nederland werkt het Trimbos-instituut samen met de Universiteit Utrecht en het Sociaal en Cultureel Planbureau. De factsheet met alle cijfers staat hier.

 

Verder lezen

1 Help jongeren overeind te blijven

Click here to revoke the Cookie consent