In lessen wetenschap & technologie (W&T) leren kinderen onderzoeksvaardigheden in te zetten om (technische) problemen op te lossen en nieuwe kennis op te doen. Hoe haal je als leerkracht het maximale uit deze lessen? Dat hebben we recent onderzocht bij 301 leerlingen van twaalf groepen 6 en hun leerkrachten, tijdens een lessenserie over constructies. Daarbij kreeg een deel van de leerlingen vooraf een instructieles over hoe je een goed experiment opzet, anderen kregen talige ondersteuning, een derde groep kreeg beide en een laatste groep helemaal geen hulp.
Alle kinderen gingen vooruit op wetenschappelijk redeneren, academische woordenschat en vakinhoudelijke kennis, maar in de drie groepen met extra instructie boekten de kinderen meer vooruitgang. De taalondersteuning hielp leerlingen goede onderzoeksvragen te stellen en bewijzen te evalueren, en door de instructieles verbeterde de experimenteervaardigheid van leerlingen. Deze effecten op wetenschappelijk redeneren waren ook vijf weken later nog zichtbaar. De combinatie van beide instructies bleek het meest effectief: hierbij werden leerlingen beter in experimenteren en verbeterden ze hun academische woordenschat en vakinhoudelijke kennis. Ook na vijf weken wisten ze de kennis in andere situaties toe te passen.
Uit interviews met de leerkrachten bleek dat zij de lessenserie en de instructies positief beoordeelden en dat de taalgerichte manier van lesgeven hen bewuster maakte van de belangrijke rol van taal bij W&T. Leerlingen moeten immers veel talige functies inzetten, zoals voorspellen, beschrijven, concluderen en presenteren. Bovendien zijn denken en taal met elkaar verbonden en kan taal het denken bevorderen. Een taalgerichte aanpak en een directe uitleg over het opzetten van experimenten maken W&T-lessen kortom effectiever en motiverender.
Martine Gijsel e.a., Onderzoekend leren over constructies: het effect van een interventie op leerling- en leerkrachtniveau op de redeneervaardigheid van leerlingen. NRO kortlopend onderwijsonderzoek (projectnummer 405-16-514), 2018. Download alle materialen gratis op samenonderzoeken.nl/constructies.
Dit artikel verscheen in de rubriek onderzoek kort po in Didactief, september 2018.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
