Animaties maken theorie inzichtelijk

Elke motorische vaardigheid kan het best worden aangeleerd door te kijken hoe anderen het doen. Maar geldt dat ook voor het oplossen van problemen? En zo ja, hoe maak je dat inzichtelijk? Pieter Wouters, inmiddels post-doc bij het Center for Advanced Gaming and Simulation in Utrecht, heeft er een oplossing voor: computeranimatie. ‘In een Flash-filmpje kun je precies laten zien wat je moet doen. Daarbij laat je een expert vertellen, gesproken of geschreven, welke stappen je moet zetten. Neem bijvoorbeeld het volgende vraagstuk: je loopt over straat en je vindt een pinpas. Hoe kun je in één keer de juiste code achterhalen? Natuurlijk kun je het vraagstuk niet oplossen, maar je kunt wel laten zien hoe je een dergelijk kansberekeningsvraagstuk aanpakt.’ Wouters voerde experimenten uit met de animaties in 4vwo-klassen. Door de animaties – zelf spreekt hij van animated models – begrepen de leerlingen de theorie van het onderdeel kansberekening sneller. En hoewel Wouters het niet onderzocht heeft, is hij ervan overtuigd dat de animaties ook in andere onderdelen van de wiskunde van nut kunnen zijn. ‘En ook bij vakken als natuur en techniek of natuurkunde en biologie kunnen de animaties een belangrijke rol spelen.’ Zover is het nog lang niet, erkent Wouters. In zijn onderzoek richtte hij zich vooral op de animaties. ‘Ik heb geen controleonderzoek gedaan, waarbij ik de resultaten heb vergeleken met een groep leerlingen die langs de traditionele weg de beginselen van kansberekening leerde.’ Wouters ziet grote mogelijkheden voor het onderwijs aan doven en slechthorenden. Ook het reguliere onderwijs kan er op den duur van profiteren. Daarvoor is nog wel het nodige vervolgonderzoek geboden. Wouters ziet vooral meer mogelijkheden in de keuzevrijheid van leerlingen tijdens het leren. ‘Ik verwacht niet dat dit ooit winstgevend zal zijn voor uitgevers. Maar op cd-rom of via internet kunnen animaties een mooie aanvulling zijn op het lesmateriaal.’

Pieter Wouters, How to optimize cognitive load for learning from animated models. Proefschrift Open Universiteit, 2007.