Hitler en Mr. Fussy

Dat kan kloppen, want uit het onderzoek van sociaal psycholoog Roos Vonk bleek dat mensen die zich graag tegoed doen aan een biefstukje aso's of immoreel, of anders in ieder geval debielen zijn. Vonk, die tot 2008 voorzitter was van Wakker Dier, kreeg in 2011 een berisping over het betreffende artikel: ze had voorbarige conclusies getrokken op basis van data die geleverd bleken te zijn door hoogleraar fantasiegebruik Diederik Stapel – u kent hem nog wel. Het CDA vindt dat een begeleidende tekst die deze korte wetenschapsgeschiedenis belicht, het neergesabelde artikel had moeten begeleiden en nuanceren. Die arme kindertjes zouden die onzin namelijk zomaar kunnen geloven.

Ondertussen ontstond in Engeland ophef over het geschiedenisonderwijs. De infantilisering van het voortgezet onderwijs, aldus staatssecretaris Michael Gove, heeft ook toegeslagen bij de kennisoverdracht over de Tweede Wereldoorlog. Dit uit zich in opdrachten waarbij bovenbouwleerlingen overeenkomsten moeten zoeken tussen Adolf Hitler en Mister Fussy (Meneertje Precies), een van de figuren van cartoonist Roger Hargreaves. Gove doet dergelijke lesstof af als een kenmerk van een cultuur van lage verwachtingen: leerlingen hoeven niets te kunnen of weten, en dus leren ze ook niks. Hij acht het belachelijk dat pubers die op het punt staan zich tot serieuze studentjes te ontpoppen, geconfronteerd worden met opdrachten van een peuterspeelzaal-niveau.

De moraal van het verhaal is niet dat beleidsmakers altijd wel wat te klagen hebben over het onderwijs; dat wisten we allang. Het gaat erom dat ze in deze gevallen een goed punt hebben, maar de oplossing over het hoofd zien. Het afgekraakte onderzoek van Vonk kan namelijk prima dienen om kinderen iets te leren, net als de omstreden vergelijking tussen Der Führer en Mr. Fussy. Laat leerlingen onderzoeken waar het artikel over vleesetende hufters rammelt, zodat ze een kritische blik ontwikkelen. Laat ze aantonen waarom er inderdaad opvallende overeenkomsten zijn tussen een cartoonfiguurtje en de verantwoordelijke persoon voor de grootste genocide uit de menselijke geschiedenis. Maar laat ze ook aantonen waarom deze vergelijking toch mank gaat, zodat ze het allesverwoestende effect van de Tweede Wereldoorlog op waarde schatten. Het is niet het object of voorbeeld, maar de vraagstelling erbij die bepaalt wat leerlingen opsteken. Waarom kunnen politici daar nou nooit vragen over stellen?

Anne Burgers studeert geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam en is webredacteur bij Historisch Nieuwsblad.