‘Eén op de drie leerkrachten is na een stage bewust op deze school gebleven. En bijna de helft is zich aan het professionaliseren.’ Zelf heeft Eline Steendam, juf van groep 4C, de afgelopen jaren een opleiding pedagogiek gedaan. Ze deed voor school onderzoek naar werken met meervoudige intelligentie. ‘Die houdt rekening met de kwaliteiten van de kinderen. Een taalknap kind maakt de opdracht op een talige manier, een muziekknap kind schrijft een rap, een natuurknap kind doet het weer anders.’
Op openbare basisschool De Torenuil in IJsselstein heerst een ‘excellent’ leerklimaat. De school heeft daar in 2010 bij de eerste uitreiking van de Jos van Kemenade Award de tweede prijs mee gewonnen. De Torenuil is in haar vijftienjarig bestaan gegroeid van 43 naar vijfhonderd leerlingen.
StamgroepenIn jaarlaag 4 zitten 61 kinderen, verdeeld over drie ‘stamgroepen’, met drie leerkrachten. Steendam heeft negentien kinderen in haar stamgroep, maar die kunnen in wisselende samenstellingen soms ook bij een collega zitten. Bijvoorbeeld als de kinderen bij rekenen worden ingedeeld naar niveau.
‘Het mooie vind ik dat je met meerderen naar een kind kijkt. Niet meer alleen met je eigen klas in je eigen lokaal zitten, maar ervaringen met elkaar delen. Bijvoorbeeld als je een leerling niet verder kunt helpen, of iets niet goed ziet. Soms heeft een kind bij jou geen goede werkhouding, terwijl die problemen bij een ander niet spelen. Dat kun je dan met elkaar bespreken. Daar leer ik veel van. Er moet natuurlijk ook een klik zijn tussen het kind en de leerkracht. Het kan voor een kind prettig zijn om even niet bij zijn eigen leerkracht te zijn. Omdat je beiden het kind kent, kun je ook een collega bij het oudergesprek vragen.’
Steeds weer nieuwe combinatiegroepen moeten samenstellen in de bovenbouw leidde tot voorzichtige experimenten met teamteaching om de verschillende kwal
iteiten van mensen meer te benutten. Er was enthousiasme om het ‘tommen’ verder uit te proberen..
Tommen moet wel meerwaarde hebben, geen mixen om het mixen. Dus wel bij lezen, maar niet bij taal en spelling. Wel bij rekenen, beeldende vorming en projecten. In totaal gemiddeld anderhalf uur per dag. ‘Ik geef les aan de sterke rekengroep’, vertelt Eline Steendam, ‘Die kinderen hoeven niet eindeloos naar instructies te luisteren en hebben tijd voor moeilijke dingen. Sommige kinderen zouden zich kunnen gaan vervelen of gaan zelfstandig aan de slag. Nu vormen ze een groep leerlingen van ongeveer hetzelfde niveau. Die kinderen gaan dan heel enthousiast aan het werk.’
Ook sociaal heeft het voordelen om te tommen: ‘Voor de kinderen is het goed dat ze leren omgaan met verschillende leerkrachten in verschillende groepssamenstellingen. Soms vallen kinderen niet goed in hun stamgroep, maar krijgen ze zo toch vriendjes of vriendinnetjes in de andere groepen.’
Affiniteiten van de kinderen tellen mee: ‘Jaarlaag 5 en 6 tommen door elkaar. Daar worden soms vijf spreekbeurten tegelijkertijd gehouden. De kinderen kunnen daar van tevoren op intekenen. Je krijgt dus nooit dat ze onderuitgezakt zitten, want ze hebben zelf gekozen. Ook bij handvaardigh
eid kunnen ze soms naar eigen interesse kiezen wat ze gaan doen. Dan komt de motivatie meer uit henzelf.’
Dat laatste geldt ook voor de leerkrachten. Zij maken gebruik van elkaars sterke kanten en affiniteiten. Iedere woensdagochtend geven de drie leerkrachten in groep 4 ieder een vak: muziek, verkeer en wereldoriëntatie. ‘Ik geef wereldoriëntatie, daar heb ik het meeste mee. De meester, die in een koor zingt, geeft de muziekles. Je kunt zo veel meer tijd steken in de voorbereiding en de les leuker maken met bijvoorbeeld een filmpje. Je kunt laten vallen waar je niks mee hebt en doen wat je wél leuk vindt. Tegelijkertijd haalt het wat werkdruk weg.’
Van de 10.000 euro voor professionalisering die de prijs opleverde, is het gehele team op ‘tweedaagse’ gegaan. Steendam: ‘Wij tommen nu van groep 1 tot en met groep 8. De afgelopen jaren zijn we bezig geweest dat goed vorm te geven. Tijdens die tweedaagse hebben we in alle rust kunnen bepalen wat we belangrijk vinden en wat we wilden gaan doen.’ Voor haarzelf betekent dat dat ze zich meer is gaan verdiepen in autisme.
Leerkrachten van De Torenuil worden gestimuleerd om zich verder te scholen. In de jaarlijkse gesprekkencyclus komt aan de orde welke cursus of opleiding de leerkracht kan doen waar de school ook iets aan heeft. ‘We weten van elkaar wat iedereen doet en welke kennis er is op school. Er is bijvoorbeeld een gedragsspecialist die komt observeren en vertelt hoe we met een kind om kunnen gaan.’
Die ochtend heeft haar groep nog het Taakspel gespeeld, waar het hele team in is geschoold. De regels hangen nog aan het bord. Dit spel beoogt gedragsverandering door positief gedrag te belonen en negatief gedrag te negeren. ‘De kinderen zijn als groepje met z’n vieren verantwoordelijk voor de beloning. Je ziet dat ze elkaar helpen zich aan de regels te houden. Het werkt, omdat alle collega’s dit consequent volhouden.’
Scholing komt zoveel mogelijk terug in het team, omdat er momenten worden vrijgeroosterd voor presentaties. ‘Als ik op de opleiding een presentatie moest geven, gaf ik die ook meteen op school. Het wordt allemaal gedeeld en iedereen is heel enthousiast.’
Dit artikel verscheen in Didactief, april 2012.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
