Recensies

Puberpijn

Crone zet de nieuwste inzichten uit hersenonderzoek op een rijtje en biedt daarmee inzicht in het sociale puberbrein. Ze doet dat op een prettig toegankelijke manier, waarbij ze de lezer weliswaar technische informatie over amygdala, prefrontale cortex en puberteitshormonen voorschotelt, maar dit telkens weer vertaalt naar alledaagse, herkenbare situaties. Populairwetenschappelijk proza zoals het bedoeld is. Op sociaal vlak is het zoals Crone het uitdrukt ‘kermis’ in het puberbrein. Pubers leren anders naar anderen en naar zichzelf kijken. Letterlijk. Zo zijn in de adolescentie de emotionele hersengebieden extra gevoelig voor blije en boze gezichten. Een mogelijke reden waarom pubers zo heftig op elkaar kunnen reageren. Onthutsend is te lezen dat pubers fysieke pijn ervaren als ze buitengesloten worden. Puberhersenen zijn bijzonder gevoelig voor pijn en plezier en missen de beschermende werking van de prefrontale cortex, omdat deze nog niet volledig gerijpt is. Behalve de emotionele huishouding verandert tijdens de adolescentie het zelfbeeld. In geen enkele levensfase zijn mensen zozeer met zichzelf bezig als gedurende de adolescentie. Ze zijn zich veel meer van zichzelf bewust dan kinderen en zijn nog niet, zoals volwassenen, in staat andermans perspectief in te nemen. Het verklaart waarom ze liever luisteren naar klasgenoten dan naar de leraar. Het hersengebied dat betrokken is bij de vorming van het zelfbeeld is heel gevoelig voor wat iemand van je vindt. Reden waarom pubers sneller gebukt gaan onder schaamte en onzekerheid en het liefste niet willen opvallen.

Van elke bladzijde spat die wispelturige en onzekere puber die vaak voor zijn volwassen omgeving zo ongenietbaar is, maar die door Crone recht wordt gedaan: lieve mensen, het gaat over en ze kunnen er echt even niks aan doen.

Eveline Crone, Het sociale brein van de puber. Amsterdam, Bert Bakker, 2012. €18,95

Dit artikel verscheen in de rubriek 'Boeken' in Didactief, september 2012.